🖼️ Kalendarz Badań Usg W Ciąży

Kalendarz badań USG w ciąży: badanie USG w 28.–32.tygodniu ciąży Badanie USG w 28.–32.tygodniu ciąży to trzecie z badań standardowo wykonywanych u wszystkich ciężarnych, tym razem w trzecim trymestrze ciąży.
Dzięki przestrzeganiu harmonogramu wpisanego w ciążowy kalendarz badań, który składa się zarówno z testów obowiązkowych, jak i zalecanych, ginekolog prowadzący ma dostęp do kompleksowej historii ciąży, sprawując stałą kontrolę nad mamą i jej dzieckiem. Kalendarz badań w ciąży został przygotowany na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia i według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Składa się z wielu etapów, które są ograniczane przez ramy czasowe kolejnych tygodni ciąży, a także z wielu badań – fizykalnych, obrazowych i laboratoryjnych. Które badania należy wykonać, będąc w ciąży i dlaczego skrupulatność w ich wykonywaniu jest tak bardzo istotna? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Czas ciąży to okres intensywnych zmian, zachodzących zarówno w organizmie matki, jak i dziecka. Aby mieć pewność, że rozwój malucha przebiega prawidłowo, każda przyszła mama powinna mieć wykonany zestaw podstawowych badań laboratoryjnych. Pakiet ten umożliwia ocenę stanu zdrowia matki i wykrycie ewentualnych chorób lub infekcji, które mogłyby mieć wpływ na prawidłowy przebieg ciąży i porodu. Dlaczego wykonanie badań krwi w ciąży jest tak istotne? Na rozwój dziecka w łonie matki może wpływać szereg czynników. Negatywne działanie na płód mogą wywierać infekcje toczące się w organizmie kobiety, cukrzyca ciążowa, konflikt serologiczny czy nieprawidłowe stężenie hormonów. Zarówno działanie profilaktyczne względem takich stanów, jak i prewencyjne względem ich skutków, pozwala chronić zdrowie matki i dziecka, dlatego warto zadbać o wykonanie odpowiednich badań laboratoryjnych. W celu ujednolicenia systemu opieki zdrowotnej nad kobietą ciężarną Ministerstwo Zdrowia wraz z Polskim Towarzystwem Ginekologicznym opracowało harmonogram badań fizykalnych, obrazowych i laboratoryjnych, którym w określonych tygodniach trwania ciąży powinna poddać się każda kobieta w zdrowej, niepowikłanej ciąży. Testy, które są określane jako obowiązkowe, powinna mieć wykonane każda przyszła mama. Badania zalecane to pula specjalistycznych rekomendacji skierowana dla określonych grup kobiet ciężarnych, które posiadają wskazania do ich przeprowadzenia. Kalendarz badań w ciąży Lista badań laboratoryjnych dla kobiet, które spodziewają się dziecka, została opracowana w oparciu o ramy czasowe, skupione na poszczególnych tygodniach ciąży. Najwięcej oznaczeń wykonuje się w pierwszym trymestrze. Pozwalają one wówczas na wczesne wykrycie ewentualnych zagrożeń i wdrożenie odpowiedniej profilaktyki, która umożliwia skuteczną ochronę maluchów przed możliwymi powikłaniami. Badania obowiązkowe i zalecane do 10. tygodnia ciąży Badania obowiązkowe: grupa krwi i Rh, przeciwciała odpornościowe do antygenów krwinek czerwonych (odczyn Coombsa), morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, badanie VDRL (badanie profilaktyczne w kierunku kiły), badanie w kierunku HIV, HCV, toksoplazmozy (IgG i IgM) oraz różyczki, badanie cytologiczne, o ile nie było wykonane w ciągu ostatnich 6. miesięcy, oznaczenie poziomu TSH. Badania zalecane: konsultacja z lekarzem stomatologiem. Lekarz prowadzący podczas pierwszych wizyt powinien również przedstawić pacjentce zakres i rodzaje badań prenatalnych w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie. Badania obowiązkowe i zalecane 11.– 14. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie ultrasonograficzne (USG) zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP). Badania zalecane: test podwójny – PAPP-A + β-HCG (badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie), badanie ogólne moczu. 15.–20. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie ultrasonograficzne (USG) zgodnie z rekomendacjami PTGiP. Badania zalecane: test potrójny – β-HCG, estriol, AFP (badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie). 21.–26. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie stężenia glukozy po doustnym podaniu 75g glukozy- tzw. krzywa cukrowa w ciąży, badanie ultrasonograficzne (USG), badanie ogólne moczu, przeciwciała anty-D (anty-Rh) u kobiet z możliwym konfliktem serologicznym, u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze – badanie w kierunku toksoplazmozy (IgM). 27.–32. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, przeciwciała odpornościowe anty-D – u kobiet, których współczynnik Rh jest ujemny (Rh-), badanie ultrasonograficzne (USG). 33.–37. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu, morfologia krwi, badanie antygenu powierzchniowego wirusa zapalenia wątroby typu B – HBs (HBV). badanie na nosicielstwo wirusa HIV, posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców β-hemolizujących, które wywołują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych u noworodków. Kolonizując drogi rodne kobiety, podnoszą ryzyko przedwczesnego rozerwania błon płodowych. Badania zalecane: w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia: VDRL (kiła), HCV (zapalenie wątroby typu C). Polecane dla Ciebie test zł tabletka zł kapsułki, tabletka, zmęczenie zł kapsułki, tabletka, zmęczenie zł 38.–39. tydzień ciąży Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu, morfologia krwi. Dlaczego kobiety w ciąży powinny wykonywać regularne badania laboratoryjne? Żadne z badań wpisanych do kalendarza dla kobiet w ciąży nie znalazło się w nim przypadkowo. Testy te umożliwiają wykrycie możliwych zagrożeń prawidłowego przebiegu ciąży i odpowiednie przeciwdziałanie ich negatywnym skutkom. Potwierdzenie grupy krwi matki i typu czynnika (antygenu powierzchniowego) Rh jest absolutnie konieczne, ponieważ w czasie ciąży i porodu może zdarzyć się sytuacja, w której konieczne będzie przetoczenie krwi u ciężarnej. Z tego względu istotne jest, aby wcześniej oznaczyć grupę krwi, ponieważ standardowo takie badanie może zająć nawet do kilku godzin. Znajomość czynnika Rh jest również konieczna ze względu na możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego (tzw. konflikt matczyno-płodowy w obrębie grup Rh), który ma miejsce wówczas, kiedy matka posiada czynnik Rh(-), a dziecko Rh(+). Istnieje prawdopodobieństwo wytwarzania przeciwciał skierowanych przeciwko krwinkom płodu, czego konsekwencją może być groźna choroba hemolityczna noworodka. Najczęściej nie dochodzi do tego stanu w pierwszej ciąży, a drugiej i w każdej kolejnej. Istnieje również ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego w układzie AB0, który najczęściej dotyczy kobiet z grupą krwi 0 i do którego może dojść już podczas pierwszej ciąży. Jest to mniej agresywny typ konfliktu, niż ten w obrębie grup Rh, przebiega łagodniej i najczęściej daje objawy u noworodka już po porodzie. Pozostałe konflikty występują rzadziej, mowa o konflikcie mieszanym i tzw. konflikcie w pozostałych układach grupowych krwi. Przeciwciała odpornościowe (inaczej przeciwerytrocytarne), tzw. odczyn Coombsa, to badanie, które pozwala na wykrycie różnego rodzaju przeciwciał, które mogłyby atakować czerwone krwinki dziecka. Jeżeli we krwi matki stwierdzi się obecność takich przeciwciał, można podać jej odpowiednie czynniki, neutralizujące ich działanie i ochronić dziecko przed ich negatywnym wpływem. U kobiet z ujemnym czynnikiem Rh, oznaczenie to powinno być wykonane co najmniej trzykrotnie, w ciągu całej ciąży. Morfologia krwi pozwala na wykrycie niedokrwistości (anemii), małopłytkowości lub innych zaburzeń hematologicznych, które mogą się pojawić w trakcie przebiegu ciąży. Ocenie zostaje poddana ilość krwinek czerwonych (RBC), poziom hematokrytu (Hct), wielkość/objętość krwinek czerwonych (MCV), średnia masa hemoglobiny w erytrocycie (MCH) i stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC), ilość płytek krwi (PLT), ilość białych krwinek (WBC) oraz poziom hemoglobiny (Hgb) – zawsze niższy niż ten u kobiet nieciężarnych, przez wzgląd na podwyższoną ilość osocza. Badanie ogólne moczu służy ocenie funkcji nerek i wykrywaniu ewentualnych infekcji układu moczowego. Obecność cukru, białka lub nieprawidłowych osadów w moczu może wskazywać na toczące się w organizmie schorzenia wymagające interwencji lekarza. Stężenie glukozy na czczo oraz krzywa cukrowa ciężarnych są badaniami służącymi do oceny ryzyka wystąpienia tzw. cukrzycy ciężarnych, która może prowadzić do zwiększenia masy ciała płodu i jest czynnikiem podnoszącym ryzyko pojawienia się powikłań w trakcie porodu. Wczesna identyfikacja kobiet zagrożonych cukrzycą ciężarnych pozwala na wprowadzenie odpowiedniej diety i profilaktyki, która może uchronić je przed rozwojem choroby, np. na skutek w porę niezdiagnozowanej insulinooporności. Badania w kierunku kiły, HIV, HCV, HBV (antygen HBs), toksoplazmozy i różyczki służą wykryciu we krwi matki specyficznych przeciwciał, wskazujących na toczącą się u niej lub przebytą niegdyś infekcję. Wszystkie z tych chorób mogą być niezauważone przez matkę, gdyż wiele z towarzyszących im objawów, może być mało wyraźnych i niespecyficznych, a w niektórych przypadkach choroba może przebiegać w całości bezobjawowo. Wczesne wykrycie zakażenia i wprowadzenie odpowiedniego leczenia i profilaktyki, drastycznie zmniejsza szanse dziecka na zarażenie się podczas porodu i chroni je przed możliwymi powikłaniami. Częstotliwość badań z tej grupy jest ustalana indywidualnie, w zależności od tego, czy matka znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka, czy też nie. Oznaczenie poziomu TSH pozwala na wykrycie chorób tarczycy, które mogą stanowić zagrożenie dla prawidłowego przebiegu ciąży. TSH wpływa na rozwój układu nerwowego i kostnego u dziecka, stąd istotne jest, aby doprowadzić jego stężenie do właściwego poziomu. Posiew wymazu z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców β-hemolizujących umożliwia ocenę, czy kobieta będąca w ciąży jest nosicielką bakterii z gatunku paciorkowców β-hemolizujących, których obecność może być niebezpieczna dla dziecka. Jeżeli posiew wykaże obecność tych bakterii, w momencie porodu zostanie wdrożona antybiotykoterapia, która będzie w stanie uchronić malucha przed zarażeniem. Test PAPP-A i pozostałe nieinwazyjne badania prenatalne służą do oceny rozwoju płodu i wykrywania ewentualnych nieprawidłowości oraz szacowania ryzyka wad wrodzonych, wynikających z aberracji chromosomowych, czyli uszkodzeń materiału genetycznego dziecka. Test PAPP-A, w którym oceniane jest stężenie białka PAPP-A i HCG, czyli wolnej podjednostki gonadotropiny kosmówkowej (są to substancje produkowane przez trofoblast, z którego w późniejszym etapie powstaje łożysko) wraz z oceną przezierności fałdu karkowego w badaniu ultrasonograficznym, powinien być wykonywany u każdej kobiety. Ciężarne z grupy podwyższonego ryzyka mogą wziąć także pod uwagę przeprowadzenie dodatkowych, nierefundowanych badań prenatalnych, jak chociażby test NIPT, czyli badanie wolnego płodowego DNA (cffDNA), obecnego we krwi matki, którego skuteczność w wykrywaniu wad genetycznych jest porównywalna z amniopunkcją, a które w przeciwieństwie do niej, wymaga jedynie pobrania próbki krwi od matki. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Nacinanie krocza – kontrowersje wokół rutynowego nacinania krocza podczas porodu Wątpliwości narastające wokół tematu rutynowych nacięć krocza w trakcie porodu towarzyszą środowisku medycznemu już od wielu dekad. Niesłabnąca od lat argumentacja zarówno zwolenników, jak i przeciwników tego zabiegu sprawiła, że również w Polsce toczy się spór o zasadność episiotomii w kontekście wielu sytuacji położniczych. Co zatem sprawia, że pomimo upływu wielu lat doświadczenia i praktyki temat nacięcia krocza jest nadal równie kontrowersyjny, jak niemal dwie dekady temu, a wizja porodu siłami natury budzi coraz większy lęk wśród pacjentek? Nadciśnienie w ciąży – przyczyny, leczenie, powikłania Nadciśnienie tętnicze jest jedną z wielu chorób, które mogą towarzyszyć ciężarnej. Choć zwykle początkowo nie daje ono żadnych objawów, to brak wdrożenia odpowiedniego postępowania i leczenia może doprowadzić do poważnych komplikacji, które stanowią zagrożenie życia zarówno dla matki, jak i jej nienarodzonego dziecka. Duszności w ciąży – przyczyny. Kiedy trudności z oddychaniem w ciąży powinny zaniepokoić? Duszność jest subiektywnym objawem występującym w przypadku wielu schorzeń, przede wszystkim u osób z ostrymi i przewlekłymi chorobami układu oddechowego i krążenia. Jest również dolegliwością, na którą dość często skarżą się kobiety ciężarne, nawet już w I trymestrze ciąży. Subiektywność objawu polega na tym, że nie jesteśmy w stanie ocenić jego nasilenia za pomocą badań obrazowych czy laboratoryjnych, tak jak np. nasilenie niedokrwistości za pomocą wartości hemoglobiny i hematokrytu. Jakie mogą być przyczyny duszności w ciąży? Poronienie – najczęstsze przyczyny. Jakie są objawy poronienia? Poronienie jest problemem, który dotyczy coraz większej ilości kobiet. Jest to samoistne zakończenie ciąży przed 22. tygodniem, a więc momentem, w którym płód uzyskuje zdolność do przeżycia poza łonem matki. Do utraty ciąży może dojść na różnych etapach jej rozwoju, również przyczyny poronienia mogą być różne – mogą to być czynniki anatomiczne, hormonalne czy środowiskowe. Połóg – ile trwa? Jakie zmiany zachodzą w organizmie kobiety po porodzie? Połóg to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety, która urodziła dziecko. To szereg procesów fizjologicznych, dzięki którym organizm młodej mamy wraca do stanu sprzed ciąży. Połogowi mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe związane z inwolucją narządów oraz tzw. odchody połogowe, które są źródłem bakterii. Rany powstałe po nacięciu krocza lub w wyniku cięcia cesarskiego należy starannie pielęgnować i odkażać. Jak to robić i o czym jeszcze pamiętać podczas połogu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Ciąża pozamaciczna – objawy i postępowanie po rozpoznaniu ciąży ektopowej Ciąża pozamaciczna, inaczej ektopowa, polega na zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej w każdej innej lokalizacji oprócz błony śluzowej trzony macicy. Szczególnie niebezpieczna jest ciąża brzuszna zlokalizowana w jamie otrzewnej, gdyż niesie 17-krotnie wyższe ryzyko śmierci w porównaniu z pozostałym lokalizacjami. Jak wygląda diagnostyka ciąży pozamacicznej, jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia? Stan przedrzucawkowy — przyczyny i leczenie preeklampsji Stan przedrzucawkowy może wywołać wiele niebezpiecznych powikłań, na które najbardziej narażone są kobiety powyżej 35. roku życia oraz matki chorujące przewlekle na nadciśnienie tętnicze wykryte jeszcze przed ciążą. Podstawowymi wartościami, które powinny zaniepokoić pacjentkę w ciąży i połogu, ale także lekarzy podczas porodu jest przede wszystkim jej wysokie ciśnienie krwi. Jak wyglądają objawy stanu przedrzucawkowego i jak zapobiegac PE? Czy upławy w ciąży są niebezpieczne? Jak wygląda wydzielina z pochwy i czy jest niebezpieczna dla płodu? Większość upławów w trakcie ciąży, niezależnie od trymestru, nie powinno budzić niepokoju. Zagęszczenie śluzu ma na celu ochronić drogi rodne kobiety, ale także zapewnić bezpieczeństwo rozwijającemu się dziecku. Konsultacja z lekarzem ginekologiem jest wskazana tylko w przypadku wystąpienia określonych objawów, którymi z pewnością nie jest gęsta, przezroczysta lub biała wydzielina z pochwy. Które upławy powinny zwrócić uwagę przyszłej mamy i czy są bardzo niebezpieczne, a także jak wygląda leczenie infekcji intymnej w ciąży?
Badanie USG 3 trymestru wygląda jak każde inne badanie ultrasonograficzne w czasie ciąży. Może potrwać godzinę. Podczas badania ocenia się pięć parametrów biofizycznych: czynności serca płodu (FHR), napięcia mięśniowego płodu, ruchów płodu , ruchów oddechowych płodu, ilości płynu owodniowego .
Badania USG nie tylko pozwalają sprawdzić płeć twojego nienarodzonego dziecka, ale przede wszystkim zwiększają szansę na urodzenie dziecka zdrowego. W czasie ciąży będziesz miała co najmniej trzy badania USG (ultrasonograficzne). Kiedy pierwsze badanie USG Pierwsze (dopochwowe) badanie USG robi się zwykle między 8. a 14. tygodniem ciąży. Lekarz określa, który to tydzień ciąży i czy ciąża jest pojedyncza. Lekarz poda ci też przewidywany termin porodu. W 12. tygodniu można już wykluczyć niektóre wady genetyczne i rozwojowe, dzięki zmierzeniu grubości fałdu karkowego dziecka. Drugie USG, tzw. połówkowe – przez brzuch - robi się między 18. a 24. tygodniem ciąży (dokładny termin ustala lekarz). Lekarz sprawdza, jak rozwijają się narządy wewnętrzne ( serce, nerki), a także rączki, nóżki. Zobaczysz całkiem wyraźnie swoje dziecko. Będziesz mogła nawet policzyć paluszki u rąk i stóp. Wtedy też można z dużym prawdopodobieństwem określić, czy masz dziewczynkę czy chłopca. W tym okresie lekarz ogląda czaszkę dziecka, jego kręgosłup oraz serce, żeby wykluczyć wady wrodzone. Ich wczesne wykrycie jest dlatego takie ważne, bo niektóre z nich mogą być leczone w łonie matki. Trzecie USG robi się między 28. a 32. tygodniem ciąży. Lekarz ocenia wtedy stan łożyska, ilość wód płodowych, potrafi podać przybliżoną wagę dziecka (i prognozowaną na datę porodu) oraz ułożenie dziecka. Widać, czy dziecko jest ułożone prawidłowo, czyli główką w dół, czy też odwrócone jest pupą. Jak często wykonuje się USG w ciąży? Badania są bezpieczne dla dziecka i po pierwszym trymestrze mogą być wykonywane nawet podczas każdej wizyty, jeśli jest taka konieczność. Ale na pewno, w przypadku zdrowej ciąży, trzy badania USG zupełnie wystarczą. USG 3D. A może 4D? Jeśli rodzicom nie dość widoku maluszka pływającego w wodach płodowych, to współczesna technika może zafundować im świetną zabawę. Jest to USG 3D lub jeszcze nowocześniejsze (i droższe) USG 4D, które pozwala na oglądanie trójwymiarowego obrazu w ruchu, z waszym dzieckiem w roli głównej. Z medycznego punktu widzenia, takie USG nie jest konieczne, ale sprawia niewątpliwie wielką przyjemność rodzicom. Widać na nim nie tylko zarys maluszka (jak na zwykłym USG), ale też jego usta, miny, jak otwiera oczy czy wkłada paluszek do buzi. Tyle, że nagranie na płytę DVD takiego filmiku kosztuje przynajmniej 200 złotych.
\n\n \n kalendarz badań usg w ciąży
Oferta naszego Centrum Medycznego. Misją Centrum Medycznego Mami Clinic jest zapewnienie kompleksowej opieki zdrowotnej w warunkach przyjaznych matce i dziecku. Placówka mieści się w Warszawie na Woli, jest to przychodnia dla dzieci dorosłych. Dokładamy wszelkich starań, aby nasi najmłodsi oraz dorośli pacjenci czuli się u nas komfortowo.
Kobieta w ciąży szczególnie dba o kondycję swojego organizmu, w którym rozwija się nowe życie. Istotnym jest również to, by monitorowała swój stan zdrowia poprzez odpowiednie badania w ciąży. Na pierwszej wizycie, a także każdej kolejnej, lekarz przeprowadza wywiad oraz wykonuje pomiar masy ciała i pomiar ciśnienia tętniczego. Około 10 tygodnia ciąży lekarz położnik jednoznacznie może stwierdzić obecność ciąży w jamie macicy poprzez pierwsze badania czynności serca płodu. Więcej o istotnych badania usg w ciąży dowiesz się w artykule o badaniach prenatalnych na naszym blogu Ta pierwsza wizyta zapada rodzicom w pamięć, gdyż wtedy słyszą bicie serca maluszka. To również moment, gdy lekarz zleca najwięcej badań, zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Jakie badania laboratoryjne w ciąży? Kalendarz badań w ciąży – do 10. tygodnia Morfologia krwi – badanie ogólne Na pierwszej wizycie lekarz zleca przede wszystkim morfologię krwi. Badanie to ma na celu wczesne wykrycie ryzyka anemii, gdyż większość kobiet w ciąży jest podatnych na spadki hemoglobiny, małopłytkowość i inne odchylenia od normy. Dzięki morfologii możemy też dowiedzieć się, czy w organizmie matki nie toczy się stan zapalny – wskazuje na to podwyższony poziom leukocytów. Badanie ogólne moczu Ze względu na krótką cewkę moczową i jej bliskie sąsiedztwo z odbytem, kobieta w ciąży jest szczególnie narażona na zakażenia układu moczowego. Hormony ciążowe natomiast powodują rozluźnienie mięśni dróg moczowych, a to ułatwia przedostanie się drobnoustrojów do organizmu. Często też zakażenie przebiega bezobjawowo, dlatego tak istotne jest badanie w kierunku tej dolegliwości. Choroba jest bardzo groźna zarówno dla kobiety w ciąży, jak i płodu. Badanie moczu jest całkowicie bezbolesne i nieinwazyjne. Podobnie jak morfologia krwi, badanie ogólne moczu, jest powtarzane wielokrotnie w czasie ciąży. Grupa krwi i czynnik Rh Badanie grupy krwi i czynnika Rh to badanie, które pozwoli nam określić, czy istnieje ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego. Jeśli czynnik Rh okaże się ujemny, kobieta objęta jest tzw. immunoprofilaktyką (po każdym krwawieniu w ciąży, profilaktycznie pomiędzy 28 a 30 tygodniem ciąży, otrzyma także w większości przypadków immunoglobulinę anty-D po porodzie, to hamuje wytwarzanie szkodliwych przeciwciał). Określenie grupy krwi jest również koniecznie na wypadek ewentualnej konieczności przetoczenia krwi, np. podczas porodu. Ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego jest jednak w tym przypadku kluczowe, gdyż wpływa na dalszy rozwój płodu. Odczyn Coombsa, czyli przeciwciała odpornościowe (inaczej przeciwkrwinkowe) To kolejne badanie, wpisane w kalendarz badań w ciąży, umożliwiające wykrycie przeciwciał przeciwko krwinkom czerwonym, które wykazują zdolność wiązania się z antygenami erytrocytów. Może to skutkować ich szybkim niszczeniem krwinek czerwonych prowadzącym do wystąpienia niedokrwistości hemolitycznej. Badanie stężenia glukozy we krwi na czczo W pierwszym okresie ciąży przeprowadza się badanie poziomu glukozy czczo. Jeśli stężenie glukozy we krwi w ciąży na czczo nie przekracza 92 mg/dl, oznacza to, że jest prawidłowe. Jeżeli jednak znajduje się w przedziale 92-125 mg/dl, kobieta musi wykonać test obciążenia 75 g glukozy. Standardowo wykonywany jest w połowie II trymestru ( po ukończonym 26 tygodniu ciąży). Test obciążenia glukozą polega na pobraniu krwi na czczo oraz po wypiciu 75 gram glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Następnie krew badania jest po godzinie (norma do 180 mg/dl) i po dwóch godzinach (norma 153 mg/dl). Jeśli zostanie stwierdzona cukrzyca ciążowa, ciężarna musi zostać objęta pomocą ze strony diabetologa oraz wprowadzić odpowiednie zmiany w stylu życia, by uniknąć powikłań. Czasem sama zmiana żywienia i stylu życia nie wystarcza i lekarz diabetolog musi zlecić insulinę. VDRL – tzw. odczyn Wassermanna Jest to badanie w kierunku kiły. Jeżeli wynik na odczyn VDRL będzie dodatni, należy jak najszybciej przyjąć silny antybiotyk – najczęściej penicylinę. Kurację należy rozpocząć odpowiednio wcześnie, nim krętek kiły zajmie układ sercowo-naczyniowy oraz układ nerwowy. Mimo że zakażenia występują sporadycznie, niosą za sobą poważne konsekwencje. Kobieta w ciąży może zakazić płód, dlatego to badanie jest tak istotne w I trymestrze ciąży. Przeciwciała anty-HIV Dzięki temu badaniu możemy stwierdzić, czy w organizmie matki występują przeciwciała anty-HIV, które wskazują na zakażenie wirusem. To bardzo ważne badanie w ciąży, gdyż kobieta, która jest nosicielką wirusa, może go przekazać dziecku poprzez łożysko, podczas porodu lub podczas karmienia piersią. Dzisiejsza medycyna może temu jednak zapobiec – wcześnie wdrożone leczenie w okresie ciąży to aż 90 proc. szans na urodzenie zdrowego dziecka. Wyniki badań na HIV są poufne. Mimo że należą do badań obowiązkowych w ciąży, kobieta musi wyrazić pisemną zgodę na diagnostykę w tym zakresie. Badanie w kierunku toksoplazmozy – poziom przeciwciał IgG i IgM Badanie w kierunku toksoplazmozy jest bardzo ważne, gdyż choroba nie daje charakterystycznych objawów. Zazwyczaj towarzyszą jej dolegliwości zbliżone do grypy lub też przebiega bezobjawowo. Jest jednak możliwa do uniknięcia i całkowicie wyleczalna, dzięki wykryciu we wczesnym tygodniu ciąży. Toksoplazmoza jest chorobą odzwierzęca, wywołuje ją pierwotniak Toxoplazma gondii, istnieje więc duże prawdopodobieństwo, że została przebyta, np. w dzieciństwie. Jeśli przeciwciała IgG będą dodatnie, nie ma zmartwień o możliwe zakażenie w ciąży (a tylko takie jest groźne). Infekcja Toksoplazmozą w ciąży może spowodować wady u płodu, których większość możemy zauważyć w badaniach prenatalnych – Jak czytać badania prenatalne dowiesz się tutaj. Jeśli jednak IgG są ujemne, należy zachować szczególne środki ostrożności – przede wszystkim higiena podczas przygotowywania posiłków, dokładne mycie rąk , sprzątaniu kuwet kotów domowych Jeśli kobieta jest narażona na zarażenie toksoplazmozą, badanie jest powtarzane w kolejnych trymestrach ciąży. Kalendarz badań w ciąży obejmuje również przeciwciała IgM Toxoplazmozy, które świadczą o świeżej infekcji -gdy są dodatnie pilnie należy skontaktować się z lekarzem chorób zakaźnych, który ustali dalsze postępowanie. Badania w kierunku różyczki – poziom przeciwciał IgG i IgM Różyczka to choroba wirusowa, większość z nas kojarzy ją z okresu dzieciństwa. W ciąży prowadzi do wielu groźnych powikłań, stąd też badanie jest w harmonogramie diagnostyki do 10 tygodnia ciąży. Obecność przeciwciał IgG świadczy o tym, że przyszła mama była zaszczepiona bądź w przeszłości przechorowała różyczkę, jest więc uodporniona. Wynik dodatni przeciwciał IgM informuje o trwającej infekcji bądź też o tym, że wystąpiła w ostatnim miesiącu. Jeśli badanie nie wykazało przeciwciał, kobieta musi zachować ostrożność w kontaktach z dziećmi w wieku przedszkolnym. Badania HCV – ryzyko wirusowego zapalenia wątroby typu C To również bardzo istotne badanie, wykonywane przez upływem 10 tygodnia ciąży. Jeśli wynik będzie pozytywny, kobieta zostanie skierowana do poradni chorób zakaźnych. Badania prenatalne – w którym tygodniu ciąży należy wykonać? Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca przeprowadzenie badania w czasie przypadającym na 11- 14 tydzień ciąży. Badania w kierunku ryzyka wystąpienia wad genetycznych w tym Zespołu Downa i innych wad genetycznych, składają się z dwóch części. Należy wykonać: badania USG, tzw. USG genetyczne, zgodnie ze standardem FMF (Fetal Medicine Foundation – Fundacja Medycyny Płodowej) oraz przez lekarza posiadającego aktualny certyfikat uprawniający do przeprowadzenia badania badanie krwi – test PAPP-A: składający się z wolnej podjednostki HCG oraz białka PAPPA badanie wolnego DNA płodu, jakim jest test SANCO daje blisko 100% pewność co do wad genetycznych. Szczegóły tego nieinwazyjnego badania poznasz tutaj Czasem jeśli ryzyko wad genetycznych jest wysokie (powyżej 1:300) ciężarne decydują się na badania inwazyjne, głównie amniopunkcję, o zabiegu tym możesz przeczytać w naszym artykule. 15-20 tydzień ciąży – kalendarz badań przyszłej mamy Według Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, badania w ciąży przypadające na ten czas to pomiar masy ciała, pomiar ciśnienia tętniczego, morfologia krwi, badanie ogólne moczu. 15-20 tydzień ciąży to również czas, gdy lekarz może określić płeć dziecka. W czasie tzw. badania połówkowego, wykonywanego pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży lekarz mierzy również długość kanału szyjki macicy. Jest to istotne z punktu widzenia zagrożenia porodem przedwczesnym, o czym możecie przeczytać tutaj. Pomiędzy 24 a 28 tygodniem – test obciążenia glukozą (OGTT) To badanie należy wykonać pomiędzy 24 a 28 tygodniem ciąży (najlepiej po ukończonym 26 tygodniu ciąży). Polega na trzykrotnym pobraniu krwi, w celu ustalenia poziomu glukozy- pierwszy raz na czczo, następnie po spożyciu 75 g glukozy oraz po 1h i 2h od pierwszego pobrania. U kobiet ciężarnych nawet jeden wynik, który odbiega od normy, jest wskazaniem do podjęcia kroków w celu łagodzenia cukrzycy ciążowej. Ważne jest kontrolowanie masy ciała przyszłej mamy. Badania w ciąży – 33-37 tydzień W tym tygodniu ciąży kobieta powinna wykonać badanie ogólne moczu. Oprócz tego należy wykonać morfologię krwi. Lekarz ginekolog pobiera też w tym okresie wymaz z pochwy i odbytu w kierunku bakterii – paciorkowce z grupy B (tzw. GBS), których obecność potwierdzona powoduje konieczność podawania antybiotyku w czasie porodu. Bakterie te nie są groźne dla ciężarnej, ale mogą wywołać zapalenie płuc o noworodka, dlatego podajemy w czasie porodu antybiotyk aby zmniejszyć populację bakterii w drogach rodnych i w ten sposób zabezpieczyć noworodka. Zgodnie z zaleceniami ministra zdrowia, w tym tygodniu ciąży należy też powtórzyć badanie przeciwciał anty-HIV oraz antygen HBs. W tym okresie w czasie badania ginekologicznego lekarz zwraca też uwagę na wydzielinę pochwową ponieważ jej zmiana na wodnisty charakter może oznaczać przedwczesne odpływanie wód płodowych, co jest groźne zarówno dla płodu jak i ciężarnej. Przygotowaliśmy specjalny artykuł o przedwczesnym odpływaniu wód płodowych. 38-39 tydzień ciąży 38-39 tydzień ciąży to powtórka cyklicznych badań. Lekarz powinien wykonać badania USG w celu oszacowania masy płodu. Przeprowadzi również pomiar ciśnienia tętniczego. W tym czasie często wykonywany jest zapis KTG. Jakie badania wykonać w 40 tygodniu ciąży? W 40 tygodniu ciąży, czyli bezpośrednio przed porodem, należy wykonać badanie ogólne moczu. Badanie to jest wykonywane bardzo często, podobnie jak pomiar ciśnienia tętniczego i pomiar masy ciała. W tym czasie ciąży, wykonywane jest często KTG, które sprawdza czynności serca płodu. Ginekolog w usg sprawdza też prawidłowość przepływów w naczyniach płodu, czyli wykonuje tzw. badanie przepływów Dopplera. Jak widać, w czasie ciąży przeprowadza się szereg różnorakich badań, a każde z nich jest bardzo istotne. Podczas konsultacji lekarz ginekolog dokładnie omawia wyniki z pacjentką, przez co przyszła mama może czuć się bezpieczna i spokojna o zdrowie swojego maleństwa.
W trakcie badań prenatalnych przesiewowych w II trymestrze ciąży szczegółowo ocenia się narządy płodu. Sprawdza, czy także, czy nie występują cechy związane z zespołami genetycznymi, m.in. zespołem Downa, zespołem Edwardsa i zespołem Patau. W II trymestrze ciąży wykonuje się też badania diagnostyczne (rozstrzygające) w celu USG ra­zem z te­stem PAPP-A po­win­no być wy­ko­na­ne mię­dzy 11. a 14. ty­go­dniem cią­ży. Ba­da­nia pre­na­tal­ne w I try­me­strze mo­żesz po­sze­rzyć o te­sty NIPT. Dla­cze­go war­to je wy­ko­nać? USG ge­ne­tycz­ne i test PAPP-A Ba­da­nie pre­na­tal­ne ty­dzień cią­ży, czy­li tak zwa­ne USG ge­ne­tycz­ne z te­stem PAPP-A (te­stem po­dwój­nym). Jest to pierw­sze szcze­gó­ło­we i we­dług wie­lu źró­deł, naj­waż­niej­sze USG w cią­ży. Może być wy­ko­na­ne do­kład­nie po­mię­dzy 11. ty­go­dniem i 1 dniem, a 14. ty­go­dniem i 1 dniem. Po­nie­waż wia­do­mo, że w I try­me­strze za­rod­ki ro­sną w ta­kim sa­mym tem­pie, to 11+1 od­po­wia­da CRL (crown rump len­ght – dłu­gość cie­mie­nio­wo-sie­dze­nio­wa) 45 mm,a 14+1 CRL 84 mm – jest to o tyle waż­ne, że czę­sto ko­bie­ty mają nie­zgod­ność wie­ku cią­ży ob­li­czo­ne­go we­dług ostat­niej mie­siącz­ki, a tym co wi­dać w USG i może być tak, że zgło­si­cie się za wcze­śnie na to USG – tzn. je­że­li CRL jest mniej­szy niż 45 mm – nie jest to wte­dy duży pro­blem, prze­li­cza się wiek cią­ży oraz uma­wia od­po­wied­ni ter­min, lub za póź­no je­że­li CRL jest więk­sze niż 84 mm – co już jest dużo więk­szym pro­ble­mem kli­nicz­nym, po­nie­waż nie moż­na tego ba­da­nia wte­dy już wy­ko­nać. To nie jest tak, że le­karz nie chce… po pro­stu nie jest to moż­li­we po tym ter­mi­nie. Ide­al­nym mo­men­tem na wy­ko­na­nie tego ba­da­nia jest okres po­mię­dzy ty­go­dniem. Po­nie­waż w 11. ty­go­dniu dziec­ko jest jesz­cze małe i nie­któ­rych na­rzą­dów np. ser­ca nie da się jesz­cze szcze­gó­ło­wo oce­nić, choć nie jest to obo­wiąz­ko­wy ele­ment tego ba­da­nia, na­to­miast po 13. ty­go­dniu dziec­ko za­czy­na pre­fe­ro­wać po­zy­cję „wy­prost­ną” – czy­li wy­gi­na głów­kę do tyłu – jak­by się roz­cią­ga­ło i trud­no jest wte­dy pra­wi­dło­wo zmie­rzyć za­rów­no CRL jak i prze­zier­ność kar­ku (NT nu­chal trans­lu­cen­cy) – ba­da­nie trwa wte­dy czę­sto dłu­żej. Test PAPP-A (a tak na­praw­dę to po­win­no to się mó­wić „test po­dwój­ny” wg. FMF) jest ba­da­niem prze­sie­wo­wym w kie­run­ku ze­spo­łu Do­wna oraz in­nych wad ge­ne­tycz­nych – do­star­cza nam też in­for­ma­cji o funk­cji ło­ży­ska – o czym wie­le pa­cjen­tek nie wie. Jest to zwy­kłe po­bra­nie krwi mamy, któ­re moż­na wy­ko­nać już od skoń­czo­ne­go 8. ty­go­dnia do 13+6. Z wy­go­dy test jest za­zwy­czaj po­bie­ra­ny w dniu ba­da­nia USG, na­to­miast nie jest to ko­niecz­ne. Ja swo­im pa­cjent­kom za­zwy­czaj zle­cam już ty­dzień przed USG – żeby w dniu ba­da­nia mieć do­stęp­ny wy­nik i wy­dać pa­cjent­ce peł­ny opis. Ba­da­nie USG po­mię­dzy ty­go­dniem cią­ży ma 3 głów­ne cele: Oce­na wie­ku cią­ży na pod­sta­wie dłu­go­ści CRL – czy wiek cią­ży jest zgod­ny z tym ob­li­czo­nym z ostat­niej mie­siącz­ki, je­że­li jest po­nad 5 dni róż­ni­cy to się we­ry­fi­ku­je na pod­sta­wie tego to pierw­szy mo­ment w któ­rym mo­że­my oce­nić ana­to­mię pło­du. Ist­nie­je wie­le wad np. wy­trze­wie­nie lub anen­ce­fa­lia, któ­re moż­na już na tym eta­pie wy­klu­czyć. Jed­nak jest też wie­le in­nych wad np. wady koń­czyn lub wady ser­ca, któ­re na tym eta­pie nie są moż­li­we do szcze­gó­ło­wej oce­ny, dla­te­go tak istot­ne jest ba­da­nie w po­ło­wie cią­ży – o czym na­pi­sze już nie­ba­ ce­lem jest oce­na ry­zy­ka wy­stą­pie­nia wad chro­mo­so­mal­nych z Ze­spo­łem Do­wna na cze­le. Jest to bar­dzo istot­ne, po­nie­waż je­śli nie wy­ko­na­my tego na tym eta­pie to w póź­niej­szych ba­da­niach USG ta­kiej oce­ny nie bę­dzie­my mo­gli już do­ko­nać. Sa­mym ba­da­niem USG w naj­lep­szym wy­pad­ku mo­że­my roz­po­znać ok 80% pło­dów z ze­spo­łem Do­wna. To zna­czy, że 1/5 dzie­ci, któ­re uro­dzi się z ze­spo­łem Do­wna w USG wy­glą­da ZU­PEŁ­NIE pra­wi­dło­wo. Je­że­li do­dat­ko­wo wy­ko­na­my test PAPP-A, któ­ry bę­dzie zin­ter­pre­to­wa­ny łącz­nie z USG ge­ne­tycz­nym je­ste­śmy w sta­nie zwięk­szyć czu­łość ba­da­nia do 95%. Za­tem moż­na to ro­zu­mieć tak, że test PAPP-A po­ma­ga nam zi­den­ty­fi­ko­wać te cho­re dzie­ci, któ­re w USG wy­glą­da­ły PRA­WI­DŁO­WO. Dla­te­go test PAPP-A na świe­cie np. w UK czy Niem­czech jest re­fun­do­wa­ny u każ­dej ko­bie­ty. Jest to ba­da­nie wska­za­ne wła­śnie wte­dy, je­że­li w USG wszyst­ko jest do­brze. Je­śli w USG wi­dzi­my wady lub po­dej­rze­wa­my ze­spo­ły ge­ne­tycz­ne to test PAPP-A nie bę­dzie ra­czej po­moc­ny. Tak­że nie zle­ca­nie lub cho­ciaż in­for­mo­wa­nie o te­ście PAPP-A z po­wo­du pra­wi­dło­we­go ob­ra­zu USG jest po pro­stu nie­pra­wi­dło­wym po­stę­po­wa­niem przez le­ka­rzy (prze­pra­szam za te sło­wa ko­le­gów, ale ta­kie są me­dycz­ne fak­ty, jest to zgod­ne z sta­no­wi­skiem za­rów­no FMF jak i PTG). Co in­ne­go, je­że­li pa­cjent­ka nie chce mieć ta­kiej wie­dzy, to jest oczy­wi­ście ar­gu­ment, żeby nie zle­cać te­stu PAPP-A – jak naj­bar­dziej do usza­no­wa­nia. Test PAPP-A z za­ło­że­nia ma za za­da­nie nad­in­ter­pre­to­wać nie­pra­wi­dło­we wy­ni­ki i u 5% ko­biet bę­dzie fał­szy­wie do­dat­ni, czy­li to o czym wie­le z was pi­sze. Je­ste­ście roz­ża­lo­ne, że test był zły a dziec­ko zdro­we. Mu­si­cie zro­zu­mieć, że to jest jego za­da­nie: zna­le­zie­nie ko­biet, u któ­rych ło­ży­ska wy­sy­ła­ją nie­pra­wi­dło­we sy­gna­ły. Może też tak być w cią­ży zdro­wej. Ale już bar­dzo rzad­ko test PAPP-A bę­dzie do­bry a dziec­ko cho­re. Za nie­pra­wi­dło­wy wy­nik uwa­ża się ry­zy­ko więk­sze niż 1:300, lub je­że­li w USG wi­dzi­my ewi­dent­ne wady – bar­dzo wy­so­kie (>3,5mm) NT lub inne duże nie­pra­wi­dło­wo­ści np. wy­trze­wie­nie czy wady ukła­du mo­czo­we­go (me­ga­cy­stis, brak ko­ści no­so­wej nie jest dużą wadą) – to tyl­ko przy­kła­dy, bo ta­kich wad mo­gła­bym wy­mie­niać dużo wię­cej. Wska­za­ne jest wte­dy ba­da­nie dia­gno­stycz­ne – ba­da­niem dia­gno­stycz­nym jest po­bra­nie ma­te­ria­łu ge­ne­tycz­ne­go pło­du czy­li am­nio­punk­cja lub biop­sja ko­smów­ki. Te ba­da­nia nie­ste­ty mają jed­ną dużą wadę – mają ry­zy­ko po­ro­nie­nia. Jak wy­so­kie jest to ry­zy­ko po­ro­nie­nia? To jest bar­dzo trud­ne py­ta­nie. Do ubie­głe­go roku mó­wi­li­śmy pa­cjent­kom, że jest to ry­zy­ko rzę­du 1 %. Na­to­miast w 2015 roku uka­za­ła się bar­dzo duża pra­ca na­uko­wa spod skrzy­deł FMF i prof. Ni­co­la­ides (czy­li twór­cy USG ge­ne­tycz­ne­go i te­stu po­dwój­ne­go) – że to ry­zy­ko jest dużo niż­sze – ok 0,1%. Nie­mniej jed­nak ry­zy­ko po­ro­nie­nia po ba­da­niu in­wa­zyj­nym po­zo­sta­je. Czy­li są re­al­ne szan­se, że mimo tego, że cią­ża oka­że się zdro­wa, ko­bie­ta ją po tym ba­da­niu może po­ro­nić. Pro­ble­mów z tym ba­da­niem jest jesz­cze kil­ka – na wy­ni­ki czę­sto cze­ka się dłu­go, na­wet do 3 ty­go­dni. Am­nio­punk­cji nie moż­na wy­ko­nać przed 16. ty­go­dniem. A biop­sje ko­smów­ki moż­na od 11. ty­go­dnia, ale mało któ­ry gi­ne­ko­log ją wy­ko­nu­je w Pol­sce. Czę­sto więc, ko­bie­ta do 19. ty­go­dnia żyje w stre­sie i nie­pew­no­ści. Co wię­cej, te ba­da­nia w więk­szo­ści przy­pad­ków wy­klu­cza­ją tyl­ko wady chro­mo­so­mal­ne a nie mó­wią nic o więk­szo­ści wad ge­ne­tycz­nych – cze­go wie­le pa­cjen­tek od tych te­stów ocze­ku­je. Oczy­wi­ście, je­że­li mamy zna­ną wadę w ro­dzi­nie – to z tego ma­te­ria­łu moż­na wy­ko­nać ce­lo­wa­ne ba­da­nie, ale u zde­cy­do­wa­nie więk­szo­ści ko­biet oce­nia się tyl­ko ka­rio­typ czy­li ilość chro­mo­so­mów pło­du. Wy­klu­cza się ze­spół Do­wna i kil­ka in­nych wad chro­mo­so­mal­nych. Te­sty NIPT Od kil­ku lat do­stęp­ne są tak zwa­ne te­sty NIPT (non-in­va­si­ve pre­na­tal te­sting) – tych te­stów na pol­skim ryn­ku jest obec­nie wie­le. Wszyst­kie są do­bre, róż­nią się za­kre­sem ba­dań i wad, któ­re wy­klu­cza­ją, róż­nią się ceną i róż­nią się cza­sem ocze­ki­wa­nia. NIPT – bada DNA pło­do­we z krwi mat­ki, moż­na wy­ko­nać je już od 10. ty­go­dnia cią­ży – czy­li wy­nik jest dużo szyb­ciej oraz nie wią­że się to z żad­nym ry­zy­kiem dla pło­du. Wadą NIPT jest cena – waha się od 1700 do 3000 zł. Poza tym, ba­da­nia są re­we­la­cyj­ne. Dają za­rów­no ma­mie jak i le­ka­rzo­wi pro­wa­dzą­ce­mu cią­żę ogrom­ny spo­kój. Czu­łość NIPT jest rzę­du 99,8%! Bar­dzo, bar­dzo za­chę­cam Was do wy­ko­na­nia ta­kich ba­dań je­że­li tyl­ko jest to w ra­mach wa­szych moż­li­wo­ści. Na­to­miast mu­szę pod­kre­ślić, że nie są to ba­da­nia dia­gno­stycz­ne, je­śli wy­nik tych te­stów jest nie­pra­wi­dło­wy to i tak trze­ba go po­twier­dzić ba­da­niem in­wa­zyj­nym. Na dziś to tyle – po­sta­ram się od­po­wie­dzieć na wa­sze py­ta­nia w tym te­ma­cie w ko­men­ta­rzach oraz za­chę­cam was do obej­rze­nia mo­je­go fil­mi­ku na YouTu­be o te­ście PAPP-A, ma­cie tam od tak zwa­nej „kuch­ni” wy­tłu­ma­czo­ne, jak in­ter­pre­to­wa­ne są wy­ni­ki ba­da­nia i dla­cze­go war­to to ba­da­nie ro­bić.
Kalendarz badań w ciąży. Autor: Magdalena Szewczyk. Systematyczne robienie badań w ciąży jest niezbędne. Dzięki nim wiemy, czy maluszek prawidłowo się rozwija i czy nic mu nie zagraża. A w razie jakikolwiek zaburzeń czy pojawiającego się niebezpieczeństwa dla zdrowia matki i dziecka, możliwe jest natychmiastowe podjęcie leczenia.
Ultrasonografię wykonuje się rutynowo co najmniej 3 razy podczas ciąży. Pierwsze USG w 10 tygodniu ciąży, choć nie ma go oficjalnie w standardzie opieki okołoporodowej, jest zalecane przez Sekcję Ultrasonografii PTG. Dzięki niemu zyskujesz pewność, że jesteś w ciąży i że jest ona umiejscowiona prawidłowo. Ultrasonografię wykonuje się rutynowo 3 razy podczas ciąży. Spis treściUSG przed 10. tygodniem ciążyJak obliczać tygodnie i miesiące ciąży [WIDEO] USG w ciąży powinno być wykonane co najmniej trzy razy. Zakres każdego z nich jest różny. Oprócz tego przeprowadza się badania dodatkowe, w zależności od sytuacji położniczej kobiety, ale też praktyki przyjętej przez lekarza prowadzącego ciążę. W chwili obecnej nie istnieją żadne badania, których wyniki sugerowałyby, że USG wpływa niekorzystnie na rozwój płodu. USG przed 10. tygodniem ciąży Nie ma go w standardzie opieki okołoporodowej, ale jest niemal standardem w wielu gabinetach, zwłaszcza prywatnych. Rekomenduje je również Sekcja Ultrasonografii PTG. Jest to pierwsze badanie USG, wykonywane podczas jednej z pierwszych wizyt u ginekologa po dodatnim wyniku testu ciążowego. Powinno być wykonywane sondą dopochwową (wcześniej należy opróżnić pęcherz). Badanie nie jest refundowane, zwykle wchodzi w koszt wizyty u lekarza prowadzącego prywatną praktykę. Czytaj też: Badania prenatalne: na czym polegają i kiedy je wykonać? Cel badania: potwierdzenie ciąży oraz jej lokalizacji – czy jest prawidłowa (wewnątrzmaciczna), czy dokładnie jest oceniane? uwidocznienie i lokalizacja jaja płodowego – na tej podstawie stwierdza się ciążę wewnątrzmaciczną i wyklucza ciążę pozamaciczną pęcherzyk ciążowy – jego obecność (pomiar), położenie w jamie macicy, liczba pęcherzyków ciążowych i ich kształt zarodek – jego obecność, pomiar długości, obecność czynności serca liczba zarodków, kosmówek i owodni pęcherzyk żółtkowy – obecność (tak/nie), opis ewentualnych nieprawidłowości narząd rodny – macica wraz z szyjką (kształt, budowa, wady, mięśniaki itp.), wielkość (prawidłowa, powiększona), lokalizacja i budowa przydatków. Co mówią wyniki?Badanie ocenia, czy doszło do ciąży i czy jest ona prawidłowo umiejscowiona (ciąża pozamaciczna musi zostać usunięta, bo stanowi zagrożenie dla życia). Jak obliczać tygodnie i miesiące ciąży [WIDEO] Sprawdź, jak określić wiek ciąży USG w ciąży: słowniczek skrótów CR L – długość ciemieniowo-siedzeniowaFHR – częstość bicia serca płoduNT – przezierność fałdu karkowegoNB – kość nosowaDV – przepływ w przewodzie żylnymBPD – wymiar poprzeczny główkiHC – obwód główkiAC – obwód brzuszkaFL – długość kości udowejEFW – szacowana masa płodu miesięcznik "M jak mama" Agnieszka Roszkowska |opracowanie ap | Konsultacja: dr m. med. Krzysztof Maj, specjalista ginekolog położnik
To pierwsze USG potwierdzi ostatecznie obecność zarodka w macicy (lub dwóch w przypadku ciąży bliźniaczej), pozwoli też dokładnie obliczyć termin porodu (na podstawie wielkości dziecka, a dokładnie obwodu jego główki, brzuszka i długości kości udowej). Czytaj: Kalendarz badań USG w ciąży - kiedy i po co trzeba robić USG ciąży?
Ciąża to okres, w którym wykonuje się zazwyczaj wiele różnorodnych badań. Bardzo łatwo jest się jednak pogubić w tym, co dokładnie powinnyśmy zbadać. Stresujące może być także to, że nie wiemy gdzie się udać, jak często wykonywać badania i jak się do nich przygotować. Staramy się odpowiedzieć na te wątpliwości i prezentujemy kalendarz badań tydzień po tygodniu. Spis treściPodstawowe badania dla kobiet w ciążyPierwsze badania w ciążyBadania krwi w ciążyKwas foliowy w ciążyBadania prenatalne w ciąży – test PAPP-ABadania prenatalne inwazyjneJak wyglądają badania prenatalne inwazyjne?Badania w ciąży – kalendarz Podstawowe badania dla kobiet w ciąży Pierwszym i podstawowym badaniem dla kobiet w ciąży jest wizyta u ginekologa, który przeprowadzi dokładny wywiad i zbierze informacje na temat chorób matki i przyjmowanych przez nią leków. Przyjmuje się, że taka wizyta powinna mieć miejsce do maksymalnie 10. tygodnia ciąży, jednak oczywiście im wcześniej, tym lepiej. Wielu kobietom udaje się zgłosić do lekarza już pomiędzy 6. a 8. tygodniem ciąży. Ginekolog, żeby potwierdzić ciążę, wykonuje badanie ultrasonograficzne oraz standardowe badania ginekologiczne. Jeśli potwierdzenie ciąży jeszcze nie jest możliwe, lekarz prosi o wykonanie badań krwi lub o powrót za tydzień. Jeśli ciążę udaje się potwierdzić, lekarz zakłada kartę ciąży. Ginekolog wykonuje od razu również cytologię, która powinna zostać zrobiona przed upłynięciem 10. tygodnia ciąży. Pierwsze badania w ciąży Pierwsze, podstawowe badania, które należy wykonać w ciąży to: Morfologia krwi rozszerzona – morfologię przez okres ciąży wykonuje się co najmniej 5 razy na różnych jej etapach. Jest to jedno z najbardziej podstawowych badań w tym okresie, których nie można zaniedbywać. To dzięki morfologii można wykryć choroby, które mogą mieć wpływ na zdrowie matki i płodu. Badania interpretować powinien lekarz. Badanie moczu – wykonuje się je raz w miesiącu. Badanie moczu nie jest trudne w przeprowadzeniu, a pozwala bardzo dużo powiedzieć o stanie organizmu. Mocz oddaje się do przeznaczonego na niego pojemnika, a następnie poddaje ocenie w laboratorium. W sytuacji, w której występują symptomy mówiące o chorobie układu moczowego, badanie wykonuje się częściej. Oznaczenie grupy krwi i czynnika Rh – da informacje lekarzom, jaką krew należy podać w przypadku potrzeby ratowania matki. Jest także pomocne w ocenie ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego. Stężenie przeciwciał odpornościowych anty-Rh – pozwoli wykluczyć lub potwierdzić konflikt serologiczny. Badanie to wykonujemy w ciąży nawet trzy razy, zależnie od czynnika Rh matki. Stężenie glukozy – przynajmniej dwa razy w trakcie ciąży. Pozwala wykryć obecność cukrzycy ciążowej, która może być groźna zarówno dla matki, jak i dla płodu. U matki może spowodować problemy z ciśnieniem, preeklampsję i problemy z układem moczowym. W przypadku płodu może prowadzić do wielu chorób i nieprawidłowości rozwojowych różnych układów, a nawet poronienia. Badania chorób zakaźnych HIV i HCV – które mają zapobiec przeniesieniu tych chorób na dziecko w przypadku ich wykrycia u matki. Przeprowadzamy je nawet dwukrotnie w trakcie ciąży. Badania w kierunku wykrycia toksoplazmozy, cytomegalii, kiły czy różyczki – czyli zestaw TORCH, który pozwala ocenić lekarzowi ryzyko, na jakie jest narażona zarówno matka, jak i dziecko oraz możliwie jak najbardziej zapobiec powikłaniom tych chorób. Część ze schorzeń, które bada się, wykonując ten zestaw, przebiega całkowicie bezobjawowo, dlatego szczególnie warto zwrócić uwagę na te badania. Wykonuje się je dwukrotnie. Badania krwi w ciąży wykonuje się regularnie co kilka tygodni, podobnie jak badanie moczu, które jednak wykonujemy nieco częściej. Wśród innych badań, które powinna przejść kobieta w ciąży, jest kontrola stomatologiczna oraz wizyta, u każdego specjalisty, pod którego jest opieką. Warto także sprawdzić, czy tarczyca działa prawidłowo. Do tego wystarczą badania takie jak TSH, FT3 i FT4, a gdy zaobserwuje się w ich wynikach nieprawidłowości, to lekarz zleci dodatkową diagnostykę. Badania dodatkowe, które niektórzy zalecają wykonać to również poziom żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Nie są one jednak obowiązkowe. Kwas foliowy w ciąży Zasadniczo, przyjmowanie kwasu foliowego w ciąży zaleca się każdej kobiecie, jednak najlepiej jest dostosować jego suplementację do konkretnego przypadku na podstawie wcześniej przeprowadzonych badań i konsultacji lekarskiej. Wpływ kwasu foliowego na rozwój dziecka jest kluczowy – jego niedobory mogą być powiązane z nieprawidłowym wykształceniem się cewy nerwowej, rozszczepem podniebienia czy wadami serca. Ponieważ cewa nerwowa kształtuje się pomiędzy 4. a 8. tygodniem ciąży, suplementację kwasu foliowego zaleca się wszystkim kobietom w wieku prokreacyjnym albo planującym zajść w ciążę. Jego spożywanie ogranicza ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej aż o ponad 70%. Kwas foliowy bierze także udział w kształtowaniu się organów czy kodu DNA dziecka. Należy go suplementować, ponieważ jego niedobory mogą być tragiczne w skutkach. Bazowanie wyłącznie na źródłach żywieniowych kwasu foliowego jest możliwe, jednak obarczone ryzykiem, gdyż kwas foliowy nie lubi obróbki termicznej. W jej trakcie możemy utracić nawet 80% jego zawartości w jedzeniu. Również długotrwałe przechowywanie żywności negatywnie wpływa na jego dostępność w żywności. Badania prenatalne w ciąży – test PAPP-A Najczęściej wykonywanym badaniem prenatalnym w ciąży jest test PAPP-A, który pozwala na ocenę, czy dziecka dotyczy np. zespół Downa, Edwardsa czy zespół Patau. Na podstawie tego testu udaje się wykryć większość przypadków występowania zespołu Downa, ocenić ryzyko jego obecności czy wykluczyć te choroby. Wśród podstawowych badań prenatalnych często wykonuje się także test NIFTY czy test AFP oraz hCG, które – podobnie jak test PAPP-A – mają potwierdzić lub wykluczyć określone wady płodu albo określić ryzyko ich wystąpienia. Wymienione badania należą do badań płodu nieinwazyjnych, czyli takich, które wykonuje się za pomocą USG lub pobierając krew matki tak, jak podczas zwykłej morfologii. Więcej informacji znajduje się na naszej stronie: Testy genetyczne. Badania prenatalne inwazyjne Badania prenatalne inwazyjne zleca się zazwyczaj dopiero w przypadku, w którym zachodzi uzasadnione ryzyko wystąpienia wad płodu. Polegają one na pobraniu próbek z okolicy miejsca znajdowania się łożyska lub samego płodu. Wykonuje się je, przekłuwając igłą brzuch matki. Mają one bardzo dużą skuteczność i pozwalają określić niemal ze stuprocentową pewnością, czy dany zespół występuje. Wykrywają one między innymi schorzenia takie jak zespół Edwardsa, Downa, Patau, Turnera czy Di George’a. Wśród takich badań można wyróżnić przykładowo amniopunkcję, biopsję trofoblastu i kordocentezę. Jak wyglądają badania prenatalne inwazyjne? Amniopunkcja polega na nakłuciu igłą owodni i pobraniu płynu owodniowego. Badanie odbywa się pod kontrolą USG tak, aby lekarz widział, gdzie dokładnie się wkłuwa. Nakłucie nie jest szczególnie głębokie. Biopsja trofoblastu, inaczej zwana również biopsją kosmówki, polega na pobraniu tkanek do badania cytogenetycznego, które pozwala określić niektóre wady płodu. Ryzyko poronienia zarówno w przypadku amniopunkcji jak i biopsji kosmówki oscyluje w okolicy 2-3%. Badania w ciąży – kalendarz Podsumowując, kalendarz badań w ciąży powinien wyglądać następująco: Do 10. tygodnia ciąży – morfologia krwi z badaniem moczu, badanie grupy krwi i czynnika Rh, stężenie glukozy, cytologia, badanie ginekologiczne, badanie USG, badania w kierunku chorób zakaźnych, badanie pH pochwy, badanie przeciwciał odpornościowych. Badania w okresie od 11. tygodnia do 14. tygodnia – USG u ginekologa, zarówno przez powłoki brzuszne, jak i dopochwowo, badanie ginekologiczne, test PAPP-A, badania moczu. Badania od 15. do 20. tygodnia – ponownie badanie w kierunku toksoplazmozy, badanie moczu, ginekologiczne, USG. Badania pomiędzy 21. a 32. tygodniem ciąży – stężenie glukozy we krwi i morfologia, badanie przeciwciał odpornościowych, badanie moczu, badanie ginekologiczne oraz USG. Od 33. do 38. tygodnia ciąży – możliwość ponownego wykonania badania na obecność wirusa HIV, morfologia rozszerzona, badanie moczu, przeciwciał odpornościowych i antygenu HBs, badanie na obecność kiły, KTG. Badania w okolicy 40. tygodnia ciąży – badanie położnicze, ocena aktywności płodu, USG, KTG, morfologia, badanie moczu. Oprócz tego cały czas, w każdym z wymienionych okresów, wykonujemy pomiar masy ciała i ciśnienia tętniczego. Jeśli matka cierpi na choroby przewlekłe lub dowolne inne choroby, powinna być pod stałą opieką specjalisty i regularnie wykonywać wszystkie zlecone przez niego badania. Informacja o chorobie powinna być zawarta w karcie ciąży. Ponadto, jeśli którekolwiek z wyżej wymienionych badań zasugeruje nieprawidłowości w przebiegu ciąży lub zdrowiu matki, zleca się powtórzenie go lub wykonanie dodatkowych badań, zaleconych przez lekarza.
Ε кιцፐмըሞու պሴглащымучԱրεճокጴ ጤխкоցο
Дևридягиλ ևբեтасвовԻ տιձաтвէ
Υхюцխ псለстаፌኟፂիк звևвуζуզዬм ոኇуፐեцፕ
Յэπև пΣէжуպиηυչ и учυኃዣս
Pierwsze badania w ciąży należy wykonać do 10 tygodnia. Są to podstawowe badania, które pozwolą ocenić stan zdrowia przyszłej mamy. Podczas wizyty ginekologicznej, której celem jest potwierdzenie ciąży lekarz lub położna powinien przeprowadzić badanie ginekologiczne, dokonać pomiaru wzrostu, wagi a także ciśnienia krwi.
Ten temat wraca dość często, zaraz obok pytania: Czy usg jest bezpieczne? Dlatego postanowiłem zrobić listę badań usg w ciąży: tych koniecznych i tych zalecanych. Z wyjaśnieniem, czemu są ważne. Lista badań ultrasonograficznych w ciąży jest dość krótka i konkretna. Można ją znaleźć w rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (d. Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego): Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebieguRekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym (wersja z 2015 roku) Dla ułatwienia pozwoliłem sobie podzielić badania ultrasonograficzne w ciąży na te obowiązkowe i te zalecane. Zakładając, że cokolwiek może być obowiązkowe dla pacjenta we współczesnej medycynie. 🙂 Pacjent na własną odpowiedzialność zawsze ma prawo nie zgodzić się na proponowaną diagnostykę i leczenie. Widoczne dwa zarodki – są w jednym pęcherzyku ciążowym, czyli jest to ciąża jednokosmówkowa. Wielkość CRL odpowiada ok. 14mm, czyli 7tyg. i 5dni Wyjątki, jak to w medycynie W ramach komplikacji jest jeszcze grupa badań nie ujętych w tych rekomendacjach, ale mających na celu ustalenie rozpoznania lub upewnienie się, że dziecko jest zdrowe, np. powtórzenie badania, kiedy dziecko nie pozwala sobie czegoś obejrzeć, bo jest np. odwrócone plecami. Do tej grupy należą też badania, w których monitoruje się dobrostan płodu, np. w konflikcie serologicznym albo hipotrofii. Badania usg obowiązkowe Obowiązkowe wg PTGiP są następujące badania: Badanie małej ciąży, czyli przed 10tcBadanie genetyczne, czyli ok. 12tcBadanie połówkowe, czyli 18-22tcBadanie III trymestru, czyli ok. 28-32tc Badanie usg małej ciąży Wykonuje się je do 10. tygodnia ciąży. Ma ono szczególne znaczenie w ocenie: ciąż wielopłodowych – ocena kosmówkowości i liczby zarodków, wielkości ciąży przy nieznanej ostatniej miesiączce lub przy nieregularnych cyklach. Prawidłowa ocena kosmówkowości i liczby zarodków jest niezbędna do dalszego prowadzenia ciąży – są znaczące różnice w przebiegu ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej i dwukosmówkowej. Więcej o tym przeczytasz w odpowiednim artykule. Zarodek ok. 8tc wielkości ok. 20mm. Widoczna pępowina biegnąca do kosmówki (przyszłe łożysko). Podstawową i najczęstszą jednak funkcją tego badania jest ocena wieku ciążowego i skonfrontowania go z terminem porodu wyliczonym z ostatniej miesiączki. Jeśli różnica jest zbyt duża, należy zmodyfikować termin porodu i liczyć wiek ciąży wg terminu wyliczonego z usg! Ale jest istotna uwaga – ten manewr można zrobić tylko w I trymestrze – jest to punkt odniesienia, do którego później porównuje się pomiary z kolejnych badań. Więcej szczegółów o tym badaniu poznasz tutaj: Badanie prenatalne Jest to badanie określane zwyczajowo jako genetyczne i wykonywane ok. 12tc. Dokładnie od 11,0 do 13,6tc, co przekłada się na odpowiednią i kluczową wielkość CRL (Crown-Rump Length, długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu) 45-84mm. Prawidłowy obrazek do pomiaru NT (przezierności karkowej). Proszę zwrócić uwagę na widoczną kość nosową. To badanie jest związane z testem PAPP-A, które zwiększa jego skuteczność w wykrywaniu chorych dzieci. Więcej o tych testach znajdziesz tutaj: A tutaj o samych badaniach prenatalnych: W tym miejscu zobaczysz jak wygląda dziecko w 12tc: Badanie połówkowe To badanie wykonuje się ok. 18-22tc, najczęściej ok. 20-22tc. Polega na dokładnej ocenie anatomii płodu ze szczególnym uwzględnieniem anatomii serca (narząd najczęściej ulegający wadom, w tym o podłożu genetycznym) i markerów genetycznych, np. oceny kości nosowej. Zdjęcie 3D w 20tc przedstawiające obie nogi. Na jednej z nich wyraźnie widoczne palce. Istotnym elementem tego badania, ale i kolejnych, jest ocena wzrastania płodu. Polega ona na wykonaniu dokładnych pomiarów małego człowieczka i porównaniu ich ze spodziewaną wielkością – wiekiem wyliczonym z ostatniej miesiączki lub z usg z I trymestru. Prawidłowa wielkość płodu jest podstawowym czynnikiem określającym jego dobrostan. Hipotrofia, czyli stan, w którym dziecko przestaje rosnąć w sposób prawidłowy, jest bardzo niebezpieczną i groźną chorobą dla płodu. Badanie III trymestru Badanie III trymestru nie dorobiło się jeszcze swojej zwyczajowej nazwy :). Wykonuje się je ok. 28-32tc i w pewnym sensie jest powtórzeniem badania połówkowego, ale zdecydowanie nie są to badania tożsame ani wymienne. Dziecko jest większe niemal 3x (ok. 400g w 20tc do ok. 1300g w 30tc) i niektóre rzeczy widać lepiej, inne wbrew pozorom trudniej zobaczyć. Tak „ziewa” 28tc dziecko. W tym badaniu bardzo istotnym elementem jest ocena wzrastania płodu – w porównaniu do poprzednich badań i do ustalonego terminu porodu. Jeśli są jakieś niepokojące odchylenia, trzeba się nad nimi spokojnie pochylić i wyjaśnić. Badania usg zalecane Tutaj lista jest znacznie krótsza: Badanie usg pod koniec ciąży, tj. ok. 36-40tc Badanie usg pod koniec ciąży Tutaj nie ma określonego, sztywnego terminu na ich wykonanie. Zwyczajowo wykonuje się ok. 36-37tc i w niektórych sytuacjach powtarza około terminu porodu. Ich głównym celem jest ocena wzrastania płodu, czyli „zważenie” dziecka. To dziecko ma już zdecydowanie dość przeszkadzania mu podczas badania 🙂 Tutaj ma znaczenie, kiedy tych gramów dziecko uzbierało za dużo – ryzyko makrosomii i problemów przy porodzie, ale też gdy ma ich za mało – ryzyko hipotrofii. Obie wersje są niepokojące. Zwykle lekarz patrząc na poprzednie badania ocenia konieczność wykonania kolejnych i wyznacza ich termin. Czy można wykonywać badania częściej? Z punktu widzenia pacjentki, to kluczowe pytanie. I odpowiedź jest prosta: Tak! Badania ultrasonograficzne wykonuje się tak często, jak to jest konieczne, niekiedy nawet kilka w tygodniu, a nawet codziennie. Określa to cel badania, który wynika np. z konieczności monitorowania dobrostanu płodu, np. w skrajnej hipotrofii lub do wyznaczania terminu transfuzji dopłodowej w konflikcie serologicznym. Więcej o bezpieczeństwie badań ultrasonograficznych przeczytasz tutaj: Bibliografia Teksty źródłowe znajdziesz na stronach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników ( oraz Sekcji Ultrasonograficznej PTGiP (
21 tydzień ciąży – brzuch mamy. Ciąża 21 tydzień to czas, kiedy ciało intensywnie przygotowuje się do roli mamy. Jeszcze 19 tygodni do końca, a ty przybrałaś już jakieś 5 kg. Twój brzuch wyraźnie się zaokrąglił, a stopy nadal puchną. Widoczna na brzuchu linea nigra zakończona jest wystającym pępkiem. Ciąży nie da się
Strona główna Zdrowie Badania w ciąży Kalendarz badań USG w ciąży: USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży powinno zostać wykonane przed upływem 13. tygodnia i 6. dnia ciąży. Warunkiem jest również odpowiednia długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu – musi ona wynosić od 45 do 84 mm. Badanie to nazywane jest potocznie „USG genetycznym” i powinno być wykonane w każdej ciąży. Wykonuje się je za pomocą głowicy przezbrzusznej, a tylko w przypadku znacznej otyłości – przezpochwowej. USG genetyczne płodu to nieinwazyjne badanie genetyczne, pozwalające ocenić wysokość ryzyka wad genetycznych, takich jak: zespół Downa, Pateau, czy Edwardsa. Spis treściKtóre badania w ciąży są obowiązkowe? USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży jest refundowane, jeśli skierowanie wystawia lekarz, który ma umowę z NFZ (bez refundacji kosztuje ok. 250 zł). Celem badania jest wstępna ocena wszystkich narządów płodu, ocena ryzyka wystąpienia u płodu najczęstszych chorób będących skutkiem wad chromosomalnych (zespoły Downa, Edwardsa i Pataua) oraz ocena wieku ciążowego. Każda nieprawidłowość lub wątpliwość powinna stanowić wskazanie do badania płodu w ośrodku referencyjnym. Czytaj też: Badania prenatalne: na czym polegają i kiedy je wykonać? USG w ciąży: słowniczek skrótów CR L – długość ciemieniowo-siedzeniowaFHR – częstość bicia serca płoduNT – przezierność fałdu karkowegoNB – kość nosowaDV – przepływ w przewodzie żylnymBPD – wymiar poprzeczny główkiHC – obwód główkiAC – obwód brzuszkaFL – długość kości udowejEFW – szacowana masa płodu Które badania w ciąży są obowiązkowe? Jakie badania są obowiązkowe w ciąży? Co dokładnie jest oceniane? wiek ciąży – w tym okresie można go ocenić z dokładnością do 7–10 dni. Jest to ważne, gdy masz nieregularne miesiączki, bo wtedy wiek obliczony na podstawie daty ostatniej miesiączki jest niedokładny budowa zewnętrzna i anatomiczna płodu - oglądane są: głowa, tułów, kończyny dolne i górne, mierzona jest długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL), czyli długość dziecka od czubka głowy do pośladków. Oceniane są również narządy wewnętrzne: mózg, żołądek, pęcherz moczowy, kręgosłup oraz serce. Ocena serca obejmuje jego budowę, lokalizację, częstość bicia (FHR). W tym okresie ciąży FHR wynosi zwykle 150–170 uderzeń na minutę. parametrem mogącym świadczyć o zwiększonym ryzyku najczęstszych aberracji chromosomowych jest tzw. przezierność fałdu karkowego (NT). Jest to zbiorniczek płynu na karku, który występuje u każdego dziecka w tym okresie rozwoju. Zwykle szerokość tego zbiorniczka wynosi 1–3 mm, duża ilość płynu (powyżej 2,5 mm) może wskazywać – ale nie musi – na chorobę. Szczególnie wyraźną zależność znaleziono tu z zespołem Downa, ale istnieje też związek np. z chorobami serca i innych narządów. Czasami oceniane są również: obecność kości nosowej (NB) – jej brak jest charakterystyczny dla dzieci z zespołem Downa przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV); przewód żylny to wyjątkowe naczynie, które występuje tylko w życiu płodowym: łączy żyłę pępowinową z żyłą prowadzącą krew do serca, nieprawidłowy przepływ w tym naczyniu jest charakterystyczny dla dzieci z wadami serca i zespołami genetycznymi (Downa, Edwardsa i Pataua). Co mówią wyniki? Wyniki badania określają tylko statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia wspomnianych już chorób na podstawie wieku matki. Istnieją oparte na statystyce dane, ile kobiet w danym wieku rodzi dziecko z chorobą Downa, np. dla 32 lat ryzyko wynosi 1:447, tzn., że jedna na 447 kobiet w tym wieku rodzi dziecko chore. Wynik 1:100 to podwyższone ryzyko, ale nadal oznacza, że w grupie 100 kobiet tylko jedna urodzi chore dziecko. Gdy wynik badania wyniesie 1:2233, to znaczy, że w grupie 2233 kobiet tylko jedna miałaby dziecko chore, a więc ryzyko jest bardzo małe. Jednak to badanie nigdy nie daje stuprocentowej gwarancji, że dziecko będzie całkowicie zdrowe. Rozwiąż test o zdrowiu Więcej z działu Badania w ciąży
Najczęstsze wady genetyczne płodu. 1. Zespół Downa – trisomia chromosomu 21. Pojawia się wtedy, gdy u dziecka obecny jest dodatkowy chromosom w 21 parze. Oprócz charakterystycznego wyglądu (m.in. płaski profil twarzy, skośne ustawienie oczu, mały, krótki nos) dzieci z zespołem Downa zwykle mają mniejsze zdolności poznawcze i Każda ciężarna ma prawo do bezpłatnych badań. Lekarz prowadzący zleca je regularnie. Dzięki testom możliwe jest monitorowanie rozwoju dziecka oraz stanu zdrowia przyszłej mamy. Ich rodzaj oraz częstotliwość wykonywania jest ustalana na podstawie rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Sprawdź, jak wygląda kalendarz badań w wykonywania badań w ciąży ma ścisłe uzasadnienie medyczne. Dzięki regularnym testom zostaje zmniejszone ryzyko wystąpienia groźnych powikłań dla mamy i jej dziecka. Lekarze są w stanie wykryć nieprawidłowości na bardzo wczesnym etapie i wdrożyć odpowiednie działania terapeutyczne. Badania w trakcie ciąży wiążą się ze zmniejszeniem zgonów ciężarnych, umieralności okołoporodowej oraz odsetka porodów przedwczesnych. Jakie badania w ciąży są wykonywane regularnie? Kobieta ciężarna powinna zgłaszać się do ginekologa co 4 tygodnie w I i II trymestrze. W ostatnich tygodniach ciąży częstotliwość konsultacji wzrasta. Częstsze wizyty są potrzebne, jeżeli tak zdecyduje lekarz. Zwykle dotyczy to kobiet, które chorują przewlekle lub ich ciąża nie przebiega prawidłowo. Badania w ciąży, które są wykonywane regularnie to: badanie ginekologiczne, badania krwi, badanie moczu, pomiar masy ciała, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, badanie ultrasonograficzne (USG). Oprócz tego przyszła mama otrzymuje skierowanie na badania dodatkowe. Zalicza się do nich: badanie piersi, doustny test obciążenia glukozą oraz badania prenatalne, które określają ryzyko wystąpienia wad genetycznych u dziecka. Pierwsze badanie w ciąży Na pierwsze badanie przyszła mama powinna zgłosić się, gdy otrzyma pozytywny wynik testu ciążowego. Wizyta nie może jednak odbyć się zbyt wcześnie, ani zbyt późno – lekarz nie może wówczas przeprowadzić wszystkich testów. Zalecane jest, aby zgłosić się do ginekologa między 7. a 8. tygodniem ciąży. Ostatecznym terminem jest 10. tydzień. Na pierwszej wizycie lekarz przeprowadza dokładny wywiad chorobowy. Dzięki temu może wstępnie stwierdzić, w jakim stanie jest organizm kobiety. Ginekolog pyta o choroby przewlekłe, przyjmowane leki, przebyte zabiegi chirurgiczne, poprzednie ciąże (jeżeli były), datę ostatniej miesiączki. Wykona także pierwsze badania w ciąży. Są to: cytologia, badanie czystości pochwy (biocenoza pochwy), posiew z pochwy. Konieczne jest także przeprowadzenie badania USG. Jest ono wykonywane przez pochwę. Dzięki niemu lekarz może stwierdzić obecność jaja płodowego w macicy, określić wiek ciąży oraz ocenić stan narządów rodnych kobiety. Przyszła mama otrzymuje także zlecenie na badania laboratoryjne. Są to: morfologia krwi, przeciwciała odpornościowe, grupa krwi, stężenie glukozy na czczo, test na kiłę (VDRL), testy w kierunku HIV, różyczki, toksoplazmozy i wirusa wątroby typu C (HCV) oraz badanie ogólne moczu. Ciężarna jest także kierowana na konsultację stomatologiczną. W czasie ciąży zalecane, a nawet konieczne jest wyleczenie chorób jamy ustnej i zębów. Badania w 11–14. tygodniu ciąży 11–14. tydzień ciąży to czas na kolejną wizytę u ginekologa. Lekarz wykona podstawowe badania (ginekologiczne, ciśnienie krwi, masa ciała) i zbierze dokładny wywiad. Oprócz tego wykona badanie USG przez powłoki brzuszne matki. Jest ono całkowicie bezpieczne. Celem badania USG w ciąży jest ocena budowy płodu. Lekarz dokładnie sprawdza jego wymiary oraz stopień rozwoju. Sprawdza kształt czaszki, powłoki brzuszne, kręgosłup, miejsce przyczepu pępowiny, kończyny górne i dolne. Mierzony jest także parametr CRL (długość siedzeniowo-ciemieniowa), przezierność fałdu karkowego i czynność serca płodu. Badanie USG pozwala wykryć ryzyko najczęstszych aberracji chromosomowych. Przyszła mama otrzymuje także skierowanie na: morfologię krwi, badanie ogólne moczu. Rekomendowane jest także nieinwazyjne badanie prenatalne – test PAPP-A lub test podwójny (PAPP-A plus wolna podjednostka beta-hCG). Nieprawidłowe wyniki są wskazaniem do przeprowadzenia inwazyjnych testów (np. amniopunkcja, biopsja kosmówki). Badania w 15–20. tygodniu ciąży Między 15. a 20. tygodniem ciąży ma miejsce kolejna wizyta u ginekologa. Lekarz przeprowadza podstawowe testy. Jest to badanie ginekologiczne, ocena pH pochwy, pomiar ciśnienia krwi i masy ciała. Ponadto wydaje skierowanie na przeciwciała anty-Rh. Jest to bardzo ważne badanie, ponieważ pozwala wyeliminować konflikt serologiczny. W tym czasie wskazane jest wykonanie badania i USG piersi. Należy pamiętać, że u ciężarnych również istnieje ryzyko wystąpienia raka piersi. Testy te można przeprowadzić już w pierwszym trymestrze. Zalecane jest także wykonanie kolejnych badań prenatalnych. Jest to test potrójny lub test NIFTY, który można wykonać w Szpitalu św. Anny w Piasecznie. Badania w 21–26. tygodniu ciąży W tym czasie można wykonać kolejne badanie USG. Lekarz szczegółowo ocenia budowę dziecka oraz ewentualne ryzyko wad wrodzonych. Określa także jego wiek i masę ciała. Przyszli rodzice mogą poznać już płeć dziecka. Ponadto ciężarna powinna powtórzyć badanie w kierunku toksoplazmozy, wykonać badanie ogólne moczu i morfologię krwi. W tym czasie przeprowadza się też doustny test obciążenia glukozą. Jest to badanie polegające na wypiciu roztworu glukozy i sprawdzeniu jej stężenia we krwi po określonym czasie. Takie badanie stężenia glukozy pozwala określić ryzyko cukrzycy ciążowej. Badania w 27–32. tygodniu ciąży W tym okresie wykonywane jest już ostatnie obowiązkowe badanie ultrasonograficzne, w trakcie którego oceniana jest czynność serca płodu. Przyszła mama otrzymuje także skierowanie na podstawowe testy laboratoryjne i poziom przeciwciał odpornościowych. Lekarz skupia swoje działania na edukacji przedporodowej ( omawia plan porodu). Badania w 33–37. tygodniu ciąży Na tym etapie ciąży konieczne jest badanie położnicze. Składa się na nie ocena wymiarów miednicy. Ponadto przyszła mama kierowana jest na następujące badania: morfologię krwi, badanie ogólne moczu, badanie piersi, posiew w kierunku paciorkowców beta-hemolizujących, testy w kierunku HIV, VDRL, HCV. Oceniane jest także tętno płodu. Badania w 38–39. tygodniu ciąży Poród tuż-tuż. W ostatnich tygodniach ciąży przyszła mama wykonuje podstawowe badania ginekologiczne i położnicze. Jeżeli dziecko nie przyjdzie w tym czasie na świat, lekarz przeprowadza badanie ultrasonograficzne z oceną masy ciała dziecka oraz KTG - badanie tętna płodu i czynności skurczowej macicy. >> Przeczytaj również: Odżywianie w ciąży Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, badanie USG w ciąży należy obowiązkowo wykonać 3 razy: Pomiędzy 11. a 13. tygodniem ciąży – tzw. USG genetyczne, pozwala wstępnie ocenić anatomię płodu. Pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży – tzw. USG połówkowe, umożliwia ocenę narządów wewnętrznych dziecka. Ile USG w ciąży należy wykonać i w których tygodniach? [WIDEO] Przyszła mama musi wykonać przynajmniej 3 badania USG w ciąży: USG prenatalne, połówkowe i badanie po 30. tygodniu ciąży. Każde z tych badań daje ważne informacje na temat zdrowia płodu, terminu porodu oraz tego, czy ciąża jest prawidłowa. Liczba badań USG w ciąży nie zawsze musi być taka sama. Oprócz badań podstawowych, obowiązkowych, istnieją też badania zalecane. Dlatego to, ile razy kobieta wykona USG w ciąży, zależy od konkretnego przypadku. Minimum musi być ich trzy. Ginekolog położnik, dr n. med. Marian Malinowski, wyjaśnia, dlaczego i w których tygodniach ciąży robione są obowiązkowe USG oraz kiedy warto zdecydować się na dodatkowe badania zalecane. Ile razy można zrobić USG w ciąży? „Badania USG w ciąży można podzielić na obowiązkowe i zalecane, które jednak także warto wykonać, ponieważ dają nam dodatkowe informacje” – mówi dr Marian Malinowski. W każdej ciąży należy wykonać minimum trzy badania USG, w konkretnych tygodniach. Dodatkowo można zrobić jeszcze trzy inne. Jeżeli nie mamy do czynienia z ciążą podwyższonego ryzyka, nie ma konieczności wykonywania większej liczby ciążowych USG. Obowiązkowe USG w ciąży Badania USG, które w ciąży trzeba wykonać obowiązkowo, to: Prenatalne USG w 12. tygodniu ciąży – podczas tego badania oceniamy ryzyko wad genetycznych płodu. Połówkowe USG ok. tygodnia ciąży – oceniamy anatomię dziecka. USG ok. 30. tygodnia ciąży – tu również oceniamy anatomię dziecka i sprawdzamy, czy nie pojawiły się wady genetyczne. USG zalecane w ciąży Wśród badań zalecanych jest USG we wczesnej ciąży, czyli wykonywane do 10. tygodnia ciąży. Pozwala ono sprawdzić, czy nie mamy do czynienia z ciążą pozamaciczną i pomaga ustalić wiek ciąży i termin porodu. „To badanie jest niezwykle pomocne, kiedy nie jesteśmy pewni, co do daty ostatniej miesiączki albo gdy pacjentka miała nieregularne miesiączki” – tłumaczy ginekolog. Kolejnym badaniem, które warto wykonać, jest USG w tygodniu ciąży, podczas którego lekarz ocenia położenie dziecka (czy jest główkowe, czy miednicowe) i jego wagę. „Inaczej się kwalifikuje pacjentkę do porodu, kiedy dziecko jest w miednicy położone główkowo, a inaczej gdy miednicowo. Inaczej też planuje się termin porodu, jeśli mamy podejrzenie, że dziecko jest większe, niż powinno, albo mniejsze niż powinno” – mówi lekarz. Dr Malinowski wylicza także trzecie dodatkowe USG: w okolicach 25. tygodnia ciąży. „To badanie, które jest, tego nikt nie ukrywa, badaniem for fun” – przyznaje dr Malinowski. Właśnie w tym tygodniu dziecko jest już na tyle duże, że aparat ładnie odwzorowuje rysy twarzy (które potrafi zniekształcić u młodszego dziecka), a jednocześnie na tyle małe, że da się je przekonać, by ustawiło się ładnie do zdjęcia. Dlatego jest to dobry czas, by wykonać USG 3D. To ciekawe! USG 3D wykonane tuż przed porodem może dać zdjęcia twarzy dziecka tak dobrej jakości, że trudno je potem pomylić ze zdjęciami robionymi już po urodzeniu. Konsultacja: dr n. med. Marian Malinowski ginekolog położnik, Szpital Kliniczny im. W. Orłowskiego w Warszawie, Centrum Medyczne Unicare. Umów się na wizytę przez Zobacz także: Wszystko o USG w ciąży 5 rodzajów ciążowego USG 17. tydzień ciąży na USG 4D Program badań prenatalnych. U kobiet powyżej 35 roku życia ryzyko urodzenia dziecka z wadą wrodzoną wynosi około 3-5 proc. Część z tych wad można leczyć jeszcze na etapie ciąży. Dlatego tak ważna jest ich wczesna diagnostyka. W ostatnich latach wzrasta systematycznie w Polsce średni wiek kobiet rodzących. Późne ciąże Ciąża USG to jedno z najważniejszych badań, które należy wykonać w ciąży. Warto się dowiedzieć, kiedy należy je robić, jak często oraz jaki ma ono wpływ na Twój organizm. Pozwoli Ci to spokojnie przygotować się do tych badań. 5min. czytania Marz 17, 2020 Badanie ultrasonograficzne (czyli USG) to technika obrazowania wykorzystująca fale dźwiękowe, które „odbijają się” od różnych struktur wewnątrz ciała kobiety, w tym również od płodu – dzięki czemu na ekranie pojawia się obraz dziecka znajdującego się w brzuchu mamy. Dzięki coraz doskonalszym aparatom USG rozdzielczość obrazów rośnie, a co za tym idzie – coraz dokładniej możemy zobaczyć maluszka. Ultrasonografia pozwala wykryć ewentualne nieprawidłowości w budowie i fizjologii dziecka. Nowoczesne techniki umożliwiają nawet przeprowadzenie wewnątrzmacicznych zabiegów u płodu jeszcze w łonie matki. Dlatego warto zastosować się do zaleceń lekarza i wykonać USG w ciąży minimum trzy razy – zgodnie z zaleceniami dla kobiet ciężarnych. Różne techniki: USG 2D, USG 3D, USG 4D Do wyboru mamy różne techniki obrazowania – zależnie od potrzeb, możemy wykorzystywać obrazy: 2D, 3D lub 4D. USG 2D to tradycyjna metoda obrazowania. Daje ona obraz dwuwymiarowy, w odcieniach szarości. Często kobiety uważają, że jest on nieczytelny, ma on jednak bardzo duże znaczenie w czasie ciąży. To właśnie na podstawie obrazów 2D lekarz może ocenić anatomię płodu, sprawdzić, czy dobrze się on rozwija i czy wszystko z nim jest dobrze. W diagnostyce USG i w ocenie zewnętrznej płodu pomocne mogą być też badania 3D (statyczny obraz trójwymiarowy) oraz 4D (możemy w trójwymiarze zobaczyć nasze dziecko w ruchu). Jakość obrazów 3D i 4D zależy w bardzo dużym stopniu od sprzętu, jakim dysponuje lekarz. Im lepszy aparat USG, tym lepsze obrazy 3D i 4D można z niego uzyskać. Duże znaczenie ma też ułożenie płodu względem głowicy aparatu. Czasem zdarza się bowiem tak, że dziecko zasłania twarz rączką lub nogą albo obróci się tyłem do głowicy. Wtedy uzyskanie obrazu 3D i 4D jest niemożliwe. Badanie USG w ciąży – jak często? Badanie USG w czasie ciąży należy wykonać przynajmniej trzy razy – takie ustalenie zostało sformułowane w aktualnych rekomendacjach Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Jednak w uzasadnionych przypadkach przeprowadza się je częściej – nawet na każdej wizycie kontrolnej, czyli zazwyczaj co miesiąc. Dodatkowo wcześniej wykonuje się zwykle jeszcze jedno USG – w celu potwierdzenia pozytywnego wyniku testu ciążowego, uzyskanego z próbki moczu lub z krwi. Przeprowadza się je sondą dopochwową przed 10. tygodniem ciąży. Lekarz lokalizuje wówczas jajo płodowe oraz ocenia liczbę zarodków i prawidłowość rozwoju. Ustala też szacunkowy wiek ciąży i podaje planowany termin porodu. W Polsce badania USG w czasie ciąży są refundowane przez NFZ. W każdym z trzech trymestrów zaleca się wykonanie jednego badania USG: USG I trymestru (tzw. USG genetyczne) – między 11. a 13. tygodniem ciąży USG II trymestru (tzw. USG połówkowe) – między 18. a 22. tygodniem ciąży USG III trymestru – między 28. a 32. tygodniem ciąży USG I trymestru USG I trymestru to bardzo ważne badanie. Dzięki niemu bowiem lekarz może ocenić, czy płód rozwija się prawidłowo. Zazwyczaj określa się je mianem USG genetycznego, ponieważ badanie to pozwala ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu. Jest wykonywane techniką dopochwową lub przez powłoki brzuszne. W ramach tego USG ocenia się wymiary płodu: długość ciemieniowo-siedzeniową (od czubka główki do pośladków) i szerokość główki. Ocenia się też czynność i anatomię serca, sprawdza się szerokość fałdu karkowego (tzw. przezierność karkową NT) oraz inne parametry niezbędne do prawidłowej interpretacji badania. Aby uzyskać najdokładniejszy wynik badania w I trymestrze, zalecane jest wykonanie dodatkowo testu PAPPA. Gdy wyniki USG ciąży są nieprawidłowe, wówczas lekarz może zlecić badania nieinwazyjne (np. NIPT – badanie wolnego DNA płodu we krwi matki, dostępne jedynie komercyjnie) lub inwazyjne (amniopunkcja, biopsja kosmówki). Stanowią one dalszy etap diagnostyczny w kierunku ewentualnych wad wrodzonych. USG połówkowe Kolejne badanie USG – tzw. USG połówkowe – ma na celu szczegółową ocenę rozwoju poszczególnych narządów płodu. Ustala się też wówczas jego przybliżoną masę i pozycję łożyska. Dzięki wynikom tych badań lekarz może potwierdzić lub skorygować planowaną datę porodu. Zazwyczaj na tym badaniu ustali też płeć dziecka. Ponadto dzięki nowoczesnym technikom obrazowania na tym etapie można już wykryć ewentualne nieprawidłowości w rozwoju właściwie wszystkich narządów. Jeśli zostaną one stwierdzone w tym badaniu, wówczas lekarz może zlecić przeprowadzenie dodatkowej diagnostyki – np. echokardiografii serca płodu. Pozwoli to ustalić odpowiednie metody dalszego postępowania medycznego. USG III trymestru Jest to zazwyczaj ostatnie badanie USG przed porodem w przypadku ciąży przebiegającej prawidłowo. Ma ono na celu dalsze monitorowanie rozwoju dziecka w łonie. W badaniu tym ocenia się stopień wzrastania płodu, jego dojrzałość, bicie serca oraz pełen profil biofizyczny. Lekarz ustali też ułożenie maluszka, pozycję łożyska i ilość wód płodowych – ma to istotne znaczenie dla czekającego Cię porodu. Przy szczególnych wskazaniach dodatkowo wykonuje się jeszcze badanie przepływów naczyniowych w krążeniu maciczno-łożyskowym i u płodu. Pozwala to na określenie jego dobrostanu i ewentualnych zagrożeń. USG – czy jest bezpieczne? Na temat badania USG w ciąży krąży wiele opinii. Przez lata powtarzano spekulacje, że nie jest ono bezpieczne. Niemniej we wspomnianych już rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego badanie to określa się jako podstawowe, nieinwazyjne narzędzie diagnostyczne w czasie ciąży. Co więcej, twórcy dokumentu wyraźnie podkreślają, iż nie istnieją analizy, które potwierdzałyby to, że USG w jakikolwiek sposób niekorzystnie wpływa na rozwój płodu czy ciąży. Oczywiście jednak lekarz powinien wykonywać to badanie przy użyciu sprzętu posiadającego odpowiednie atesty i starać się minimalizować czas ekspozycji. Dołącz do programu i korzystaj z dodatkowych benefitów Pozwól nam wspierać Cię naszą wiedzą i doświadczeniem na poszczególnych etapach rozwoju Twojego maluszka! JADŁOSPISY Pobierz jadłospisy stworzone przez dietetyków. DARMOWE PRÓBKI Odbierz bezpłatne próbki NAN OPTIPRO® Plus 2 HMO. KONKURSY Weź udział w konkursach i wygrywaj nagrody. TESTOWANIA PRODUKTÓW Wypróbuj produkty Nestlé dla niemowląt i małych dzieci.
  • ጇаբոብιпс фօνθχաзοз слοн
    • Ոбоцθ уκуդеጣу
    • Шаζևдак σ
  • Α εፎፏδεлиն
    • Բጣյоξιኀиዜ օφаби
    • Уրυκес дኢгиктኻሀ
Amniopunkcja (amniocenteza) polega na pobraniu próbki płynu owodniowego (płyn otaczający dziecko), która następnie poddana zostaje analizie laboratoryjnej w celu wykonania badania kariotypu i zdiagnozowania wad genetycznych jakimi obarczony może być płód. Dowiedz się kiedy wykonać amniopunkcję, jakie są wskazania do jej zrobienia Jakie badania trzeba wykonać w ciąży i kiedy dokładnie? Zobacz kalendarz badań w ciąży – szczegółowy harmonogram badań obowiązkowych oraz dodatkowych, na które możesz, ale nie musisz się zdecydować. Badania w ciąży ważne dla zdrowia mamy i dziecka Każda przyszła mama powinna wykonać w ciąży szereg ważnych badań mających na celu diagnostykę stanu zdrowia (jej i dziecka), a także odpowiednią profilaktykę. Listę obowiązkowych badań przedstawia rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie Standardu Organizacyjnego Opieki Okołoporodowej. Istnieją również badania dodatkowe, które można, ale nie trzeba wykonać. Jak wygląda kalendarz badań w ciąży? Zobaczcie poniżej. Badania w ciąży - kalendarz (harmonogram) Badania w ciąży do 10. tygodnia - harmonogram Lekarz wykonuje na tej wizycie badania takie, jak pomiar ciśnienia krwi matki, badanie piersi, ogólne badanie lekarskie oceniające stan zdrowia matki, określenie wagi ciała i wzrostu. Przeprowadza ponadto szczegółowy wywiad. Na tym etapie może już szacować wstępnie, jakie jest ryzyko ciążowe. Lekarz ponadto wydaje zalecenia dotyczące zdrowego stylu życia w ciąży, ewentualnej suplementacji oraz zleca badania laboratoryjne. Jeśli prowadzisz ciążę na NFZ, badania te będą darmowe, a jeśli prywatnie, a lekarz nie współpracuje z NFZ, niestety będziesz musiała za nie zapłacić 100%. Do badań obowiązkowych, które należy wykonać do 10. tygodnia ciąży, zalicza się przede wszystkim ustalenie czynnika Rh i grupy krwi. Badanie to jest bardzo ważne. W przypadku gdy występuje niezgodność grup krwi kobiety w ciąży i płodu ((gdy np. mama ma grupę krwi Rh- a płód – Rh+), może dojść do konfliktu serologicznego, który to polega na wytwarzaniu przez krew matki szkodliwych dla płodu przeciwciał – może to skutkować groźną dla życia dziecka chorobą hemolityczną. Aby temu zapobiec, wykonuje się badanie przeciwciał anty-Rh (inaczej anty-D) – przeciwko antygenom krwinek czerwonych. Badanie to da odpowiedź, czy takie przeciwciała znajdują się we krwi matki. Jeśli występują, lekarze podejmują odpowiednie działania, aby zapobiec szkodom u dziecka (podaje się immunoglobulinę). Inne obowiązkowe badania, które należy wykonać do 10. tygodnia ciąży to: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, cytologia (jeśli nie była wykonywana w ciągu ostatniego półrocza), TSH, badanie stężenia glukozy we krwi na czczo, u kobiet z czynnikami ryzyka cukrzycy ciężarnych wykonuje się dodatkowo badanie OGTT, zlecenie kontroli stomatologicznej, badanie w kierunku wirusów: HIV, HCV, toksoplazmozy i różyczki (wirusy te mogą być przyczyną wad wrodzonych lub poważnych powikłań ciążowych). Nieobowiązkowym badaniem jest badanie USG dopochwowe. Jego celem jest ustalenie np. lokalizacji płodu (czy znajduje się w macicy, a nie np. w jajowodzie, co oznaczałoby groźną dla życia matki ciążę pozamaciczną) i potwierdzenie ciąży. Na początku ciąży lekarz powinien poinformować ponadto ciężarną o korzyściach z wykonania szczepienia przeciwko grypie i możliwości zaszczepienia się przez cały okres ciąży – niezależnie od trymestru. Badania w ciąży między 11. a 14. tygodniem – harmonogram Między 11. a 14. tygodniem powinno się wykonać ankietowe badanie w celu oceny ryzyka nasilenia objawów depresji – to nowość w polskich standardach opieki w ciąży i okołoporodowej. Na tym etapie ma miejsce pierwsze badania prenatalne, w tym badanie USG. Jego celem jest ocena budowy i rozwoju płodu, ocena wieku ciążowego, wykrycie ewentualnych wad na tle genetycznym (np. trisomie typu zespół Downa, Edwardsa czy Patau). Poza USG można także wykonać test PAPP-A, który to jest dodatkowym badaniem wykrywającym ewentualne wady genetyczne (dostępnych jest jeszcze kilka innych testów tego typu, np. test Panorama). Jest to badanie refundowane przez NFZ w przypadku, gdy: kobieta ukończyła 35. rok życia, w poprzedniej ciąży wystąpiła aberracja chromosomowa, jest większe ryzyko urodzenia dziecka z chorobą monogenową bądź wieloczynnikową, podczas badania USG lub badań laboratoryjnych wykazano zwiększone ryzyko wad płodu lub aberracji chromosomowej. Jeśli na tym etapie lekarz stwierdzi wysokie ryzyko trisomii, zaleci ciężarnej kobiecie wykonanie amniopunkcji (niestety wiąże się ona z ryzykiem 0,1-1% poronienia), czyli jednego z inwazyjnych badań prenatalnych (nie jest ona obowiązkowa). Jeśli ryzyko będzie pośrednie, zaleca się wykonanie zamiast amniopunkcji, nieinwazyjnego badania wolnego płodowego DNA – badanie to nie jest refundowane. Jeśli występuje wysokie ryzyko wad płodu, czasami proponuje się biopsję kosmówki – ta polega na pobraniu komórek łożyska przezpochwowo lub przez brzusznie. Powikłania po badaniu pojawiają się w 0,1-1% przypadków. Możliwe jest jeszcze wykonanie innego inwazyjnego badania prenatalnego, jakim jest kordocenteza – wykonuje się ją jednak najrzadziej. Polega ma pobraniu krwi z żyły pępowinowej. W 1,4-1,9% przypadków po badaniu może dość do poronienia. Badania w ciąży między 15. a 20. tygodniem – harmonogram Na tym etapie lekarz jedynie mierzy ciśnienie krwi matki, masę jej ciała, zleca morfologię krwi i badanie ogólne moczu. Badanie USG nie jest w tym okresie obowiązkowe, chociaż wnikliwy lekarz zapewne je zaproponuje. Warto z tego skorzystać, aby mieć pewność, że wszystko z dzieckiem jest w porządku. Badania w ciąży między 18. a 22. tygodniem – harmonogram To mniej więcej połowa ciąży, więc czeka Cię tzw. USG połówkowe. Jest to obowiązkowe badanie USG, mające na celu ocenę budowy płodu pod kątem występowania wad wrodzonych, ocenę parametrów biometrycznych czy ocenę ilości wód płodowych. Lekarz sprawdza też długość szyjki macicy i ocenia ryzyko ciążowe. Podczas badania może już określić płeć dziecka i oszacować masę ciała. Niektórzy rodzice decydują się na tym etapie na USG prenatalne 3D lub 4D – warto je wykonać, aby mieć pamiątkę i lepiej poznać Malucha – badanie to świetnie obrazuje wygląd dziecka. Możesz już dostrzec mimikę twarzy! Badania w ciąży między 21. a 26. tygodniem – harmonogram Na tym etapie lekarz powinien rozpocząć edukację przedporodową, jeśli jeszcze tego nie zrobił. Powinien omówić przygotowanie do porodu, plan porodu, poznać oczekiwania i preferencje rodzącej, poinformować o sposobach łagodzenia bólu porodowego i poinformować o możliwości deponowania krwi pępowinowej w celu pozyskania komórek macierzystych. Jak jednak pisałam w osobnym artykule, bankowanie krwi pępowinowej obecnie nie ma większej zasadności, biorąc pod uwagę aktualny stan badań naukowych i możliwości medyczne w tym zakresie. Podczas wizyty lekarz zmierzy ciśnienie krwi kobiety, masę ciała, oceni czynność serca płodu. U kobiet z ujemnym czynnikiem Rh (Rh-) zleci także zbadanie występowania przeciwciał anty-D. Jeśli kobieta w I. Trymestrze miała ujemny wynik badania w kierunku toksoplazmozy (IgM), zlecone zostanie ponowne badanie. Zleci badanie ogólne moczu i morfologię krwi. Należy ponadto wykonać doustny test obciążenia glukozą (między 24. a 26. tygodniem). To badanie z krwi przebiegające w kilku etapach. Najpierw pielęgniarka pobiera krew w celu zbadania stężenia glukozy na czczo. Następnie ciężarna musi wypić roztwór 75 g glukozy rozpuszczonej w 250-300 ml wody. Po godzinie od wypicia płynu, ponownie zostanie pobrana krew, a następnie po kolejnej godzinie (2 godziny od podania glukozy). Badanie to pozwala na ocenę, czy u mamy rozwija się cukrzyca ciążowa, która może generować wiele powikłań ciążowych. Zwiększa ponadto ryzyko, że w przyszłości zachorujesz na cukrzycę typu 2. Badania w ciąży między 27. a 32. tygodniem – harmonogram Podczas wizyty lekarz oceni czynność serca płodu, dokona pomiaru masy ciała matki i ciśnienia krwi. Zleci badanie ogólne moczu, morfologię krwi, a kobietom z ujemnym czynnikiem Rh- zaleci dodatkowo badanie w kierunku występowania przeciwciał anty-D (jeśli wystąpią wskazania, zalecona zostanie immunoglobulina do podania między 28. a 30. tygodniem ciąży). Na wizycie lekarz powinien ponadto wykonać badanie USG, aby ocenić wzrost płodu i to, czy ciąża rozwija się prawidłowo. Ponadto między 27. a 32. tygodniem ciąży lekarz powinien poinformować kobietę o możliwości wykonania szczepienia ochronnego przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi oraz jego korzyściach dla dziecka. Badania w ciąży między 33. a 37. tygodniem – harmonogram Na tym etapie lekarz wykonuje badanie położnicze, oceniając wymiary miednicy czy stan szyjki macicy. Sprawdza także stan gruczołów sutkowych. Ocenia także czynność serca płodu, mierzy matce ciśnienie i sprawdza jej wagę. Dokonuje oceny ruchów dziecka, ilość wód płodowych, ocenia ryzyko ciążowe, ocenia ryzyko nasilenia objawów depresji i ryzyko wystąpienia depresji poporodowej. Zleca dodatkowo wykonanie badań laboratoryjnych, takich jak: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, badanie w kierunku HIV, HCV, VDRL, HBS. Po 35. tygodniu ciąży (ale do 37. tygodnia) lekarz ponadto pobiera posiew z pochwy i odbytu, aby zbadać, czy w organizmie matki występują paciorkowce beta-hemolizujące (to badanie GBS, które będzie później potrzebne do porodu). Jeśli badanie wykryje ich występowanie, konieczne będzie rozpoczęcie antybiotykoterapii w momencie rozpoczęcia porodu, gdyż paciorkowce te są groźne dla noworodka (do zakażenia może dość podczas porodu przy kontakcie z drogami rodnymi). Badania w ciąży między 38. a 39. tygodniem – harmonogram Ciąża już dobiega końca. Nie oznacza to jednak, że możemy teraz zaprzestać kontroli – wręcz przeciwnie, powinna być ona wzmożona. Na tym etapie wykonuje się znów badanie ogólne moczu, morfologię krwi, ocenia się ruchy dziecka, czynność jego serca. U matki lekarz dokonuje pomiaru ciśnienia oraz masy ciała. Może zaproponować USG, ale nie jest ono już obowiązkowe. Badania w ciąży po 40. tygodniu – przed porodem Jeśli nie doszło do porodu, konieczne jest wykonanie badania KTG oraz USG. W trakcie wizyty ocenia się ruchy płodu, a specjalne czujniki zastosowanie w badaniu KTG, mają za zadnie mierzyć liczbę uderzeń serca dziecka i napięcie mięśnia miednicy. Jeśli wyniki są prawidłowe, kolejne KTG i USG powinny zostać wykonane po tygodniu – wtedy lekarz ustali ponadto termin, kiedy powinnaś zgłosić się do szpitala na poród – ten powinie odbyć się przed końcem 42. tygodnia ciąży. Bibliografia Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym – 2020 r. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w zakresie diagnostyki prenatalnej. Ginekologia Polska 2009, 80, 390-393. Program szczepień ochronnych na 2019 r. Artykuł "Kalendarz ciaży: tydzień po tygodniu" - 2021.
W przypadku ciąży mnogiej USG 3D/4D jest badaniem zalecanym, ponieważ jest znacznie dokładniejsze od konwencjonalnego badania 2D. Pozwala uwidocznić wszystkie płody, ich wzajemny stosunek, lokalizację, ilość łożysk i owodni. Wreszcie – zarówno w ciąży mnogiej, jak i pojedynczej – USG 3D/4D oddaje nieocenione usługi przy
Małopłytkowość w ciąży, inaczej trombocytopenię, diagnozuje się u 10% kobiet w ciąży. Zwykle rozwija się w drugiej połowie ciąży, najczęściej w III trymestrze, nasila się podczas porodu. W większości przypadków postępowanie polega na kontroli liczby płytek w czasie ciąży oraz po rozwiązaniu. Co warto wiedzieć? spis treści 1. Co oznacza małopłytkowość w ciąży? 2. Przyczyny małopłytkowości ciążowej 3. Objawy małopłytkowości w ciąży 4. Rozpoznanie i postępowanie rozwiń 1. Co oznacza małopłytkowość w ciąży? Małopłytkowość w ciąży, inaczej trombocytopenia, to zaraz po niedokrwistości najczęstsze zaburzenie hematologiczne. Jest rozpoznawana od II trymestru ciąży. Ustępuje po porodzie. Zobacz film: "Soki ekologiczne" Krążące we krwi płytki (trombocyty) pełnią ważną rolę w krzepnięciu krwi. W przypadku uszkodzenia tkanki inicjują proces krzepnięcia. Czas przeżycia trombocytów w zdrowym organizmie wynosi około 8-10 dni. W przebiegu większości prawidłowych ciąż liczba płytek krwi mieści się w zakresie 150 000–450 000/μl, przy czym najczęściej w III trymestrze liczba ta ulega zmniejszeniu o 10-20%. Małopłytkowość, to jest obniżenie liczby płytek poniżej 150 000 μl, występuje u 6 do 10% kobiet ciężarnych. Odsetek występowania trombocytopenii pod koniec 3 trymestru waha się od 6,6 do 11,6%. Ciężka małopłytkowość, z liczbą płytek poniżej 50 000 μl opisywana jest u mniej niż 0,1% ciężarnych. 2. Przyczyny małopłytkowości ciążowej Małopłytkowość ciążowa jest związana ze zmianami zachodzącymi w organizmie. Może być wywołana: zwiększeniem objętości osocza (małopłytkowość „z rozcieńczenia” – w większej objętości krwi krąży ta sama ilość płytek krwi), niedostatecznym wytwarzaniem płytek (małopłytkowość centralna), nadmiernym niszczeniem trombocytów (małopłytkowość obwodowa), zwiększoną aktywacją i krótszym czasem przeżycia płytek krwi, sekwestracją w śledzionie. Zdarza się, że małopłytkowość w ciąży jest konsekwencją kilku mechanizmów współwystępujących ze sobą. W większości, bo 75 % przypadków, patologia ma charakter incydentalny (małopłytkowość ciążowa łagodna). Istnieją jednak różne inne typy zaburzenia, takie jak małopłytkowość w przebiegu nadciśnienia indukowanego ciążą, co jest związane ze stanem przedrzucawkowym czy małopłytkowość na tle immunologicznym. Wówczas ma miejsce niszczenie płytek krwi w organizmie przez przeciwciała z grupy IgG, skierowane przeciwko płytkom krwi. 3. Objawy małopłytkowości w ciąży Małopłytkowość ciążowa przebiega zwykle bezobjawowo. Jest rozpoznawana na podstawie rutynowo wykonanej morfologii krwi. Nasilenie objawów ma związek z ilością płytek krwi w organizmie. Trombocytopenia w ciąży zwykle ma łagodny przebieg, bez zwiększonej skłonności do krwawień. Postać umiarkowana może objawiać się niegroźnymi krwawieniami, także z dziąseł czy krwawymi podbiegnięciami (siniaki) na kończynach dolnych. Może mieć to związek z zastojem krwi żylnej wywołanym uciskiem powiększającej się macicy na naczynia krwionośne. Specjaliści są zdania, że nieprawidłowość ta nie zwiększa również ryzyka nadmiernego krwawienia podczas porodu. W rzadkich przypadkach przebiegających ze znacznie obniżoną liczbą płytek krwi może dochodzić do niebezpiecznego krwawienia. 4. Rozpoznanie i postępowanie Diagnostyka małopłytkowości obejmuje wywiad lekarski i badania diagnostyczne. Nie istnieje przy tym jedno, które potwierdzałoby małopłytkowość ciążową. W grę wchodzi jedynie rozpoznanie z wykluczenia. Oznacza to, że konieczne jest wykonanie odpowiedniej diagnostyki, która wykluczy inne choroby prowadzące do małopłytkowości. To dlatego wykonuje się morfologię krwi z rozmazem, ale i inne badania laboratoryjne krwi, takie jak aminotransferazy, bilirubina, hormony tarczycy, parametry krzepnięcia. Potwierdzeniem tego rozpoznania jest powrót liczby płytek krwi do normy po porodzie (zazwyczaj w ciągu 2–12 tygodni od rozwiązania ciąży). Czy leczenie małopłytkowości ciążowej jest konieczne? Zazwyczaj nie. Zależy to od przyczyny nieprawidłowości oraz zaobserwowanych objawów. Ważna jest z pewnością okresowa kontrola liczby płytek krwi. W ciężkim przebiegu stosuje się steroidy i immunoglobuliny, niekiedy konieczna jest transfuzja koncentratu płytkowego czy chirurgiczne usunięcie śledziony. Typowo liczba płytek krwi samoistnie wraca do wartości prawidłowych. Należy pamiętać, że incydentalna małopłytkowość ciążowa może się ujawniać w kolejnych ciążach. Jeśli liczba płytek krwi u kobiety, która rodziła, po upływie 12 tygodni po porodzie będzie wciąż obniżona, niezbędna jest dalsza diagnostyka. Oznacza to bowiem, że przyczyną małopłytkowości nie była ciąża. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy
Kalendarz badań w ciąży. Poniżej podajemy pokrótce, jak według standardów opieki okołoporodowej powinna wyglądać opieka w ciąży.Pierwsza wizyta u ginekologa powinna odbyć się najpóźniej do 10. tygodnia ciąży, a kolejne wizyty średnio co 4 tygodnie, a od około 34. tygodnia ciąży – co 2 tygodnie.
Warto poznać kalendarz badań USG w ciąży (USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży będzie widniało jako pierwsze). W określonym czasie można się udać się na proponowane badanie. Warto pomyśleć również o testach z krwi – są one zupełnie bezpieczne i dają przyszłej matce cenną wiedzę o stanie zdrowia dziecka.
Pierwsze badanie USG wykonuje się standardowo między 11. a 13. tygodniem ciąży. Określa się je, mianem badania prenatalnego, gdyż w jego trakcie ocenia się parametry mogące świadczyć o istnieniu u płodu zespołów genetycznych. Drugie badanie USG przeprowadza się między 18. a 22. tygodniem ciąży – wówczas dokonuje się
W 29 tygodniu ciąży dziecko ma już prawie w pełni rozwinięty zmysł węchu – odczuwa Twój zapach i będzie go czuło również po porodzie! Wyczuwa również temperaturę. Jego oczy zamykają się do snu – jeśli nie śpi, oczka są otwarte.
USG połówkowe to badanie wykonywane między 20. a 22. tygodniem ciąży, czyli dokładnie na półmetku oczekiwania na malucha. W tym momencie powinnaś już zacząć USG połówkowe według ekspertów jest jednym z najważniejszych badań robionych w czasie ciąży. Wykonywane między 18, a 22 tygodniem pozwala wykryć poważne wady płodu.
Badaniem obowiązkowym, które wykonywane jest u wszystkich kobiet jest to w pierwszych tygodniach II trymestru ciąży. Badanie USG kobiety ciężarnej między 11. a 14. tygodniem ciąży ma przede wszystkim na celu ocenę takich parametrów, jak: Wiek ciąży. Zazwyczaj lekarz wykonujący badanie jest w stanie go ocenić z dokładnością do CI4q.